Geophysical and archaeological research at Gamzigrad: Report of the 2004-2007 campaigns

Prva faza srpsko-nemackih istrazivanja na Romulijani sastojala se od cetiri kampanje geofizickih ispitivanja i arheoloskih iskopavanja od 2004 do 2007. god. Tokom ovih istrazivanja rekognosciran je prostor od oko 20 ha severno zapadno i juzno od utvrdjene palate. Geomagnetskim merenjima konstatovano je vise gradjevina i objekata, od kojih su neke dalje ispitane metodom geoelektricnog rezistiviteta. Pet objekata je sondazno istrazeno radi blizeg odredjenja. 1. Sa spoljne strane jugozapadne ugaone kule utvrdjenja konstatovana je linearna anomalija, koja se pruza duz juznog bedema palate. U tri sonde otkriven je rov, dubine 1, 7-1, 8 m, koji je bio direktno povezan sa bedemom palate. 2. 55 m jugoistocno od jugozapadne ugaone kule utvrdjenja palate istrazen je objekat kvadratne osnove, dimenzija 4 ? 4 m. Utvrdjeno je da su otkriveni ostaci grobnice, koja je sadrzala ostatke kremiranog pokojnika, vojnog zapovednika visokog ranga sa ritualno ostecenom vojnom opremom, zlatnom krstobraznom fibulom i nekoliko bronzanih novcica. 3. Oko 20 m jugoistocno od istrazene grobnice prospekcijom su konstatovane konture male gradjevine od nekoliko prostorija, iste orijentacije kao gore navedeni objekat. Ovo je ukazivalo na funkcionalnu povezanost ove dve gradjevine. Iskopavanjima ove gradjevine otkriveno je nekoliko grobova. S obzirom na stratigrafiju, neki od njih su ocigledno stariji, dok su drugi mladji od istrazenog objekta. Ispitivanja na prostoru van jugozapadnog ugla utvrdjenja ukazuju na postojanje nekropole koja je povezana sa utvrdjenim kompleksom. Dalje, stratigrafski podaci dobijeni sondaznim iskopavanjima ukazuju na najmanje tri faze sahranjivanja. Druga faza je predstavljena grobnicom vojnog velikodostojnika. Cini se da je objekat jugoistocno od grobnice direktno povezan i istovremen sa njom. Povezivanje pomenutih faza nekropole sa hronoloskim razvojem palate bice moguce posle naucne obrade i evaluacije grobnih priloga i novca iz grobova. 4. Do sada, sondazno su istrazene samo dve od anomalija, snimljenih geofizickom prospekcijom, koje ukazuju na gusto naseljavanje severno od utvrdjene palate. To je kruzna gradjevina, neuobicajene forme i dimenzija i dugacka, linearna konstrukcija, koja je ispracena u duzini od preko 200 m. Druga konstrukcija bi mogla biti rimski akvedukt ili kanal, dok je prva identifikovana sondaznim istrazivanjima kao podijum - baza kruzne osnove okruzena stubovima ili zidanim stupcima. Kao takva, ona bi mogla predstavljati ostatke carskog spomenika posvecenog nekoj od rimskih vojnih pobeda.