Popüler Edebiyatta Çeviri Yoluyla Milli Kimlik İnşası: İlk Türk Popüler Eserler

Bu çalışmanın amacı Türk edebiyat dizgesindeki ilk yerli popüler edebiyat ürünlerinin çeviri yoluyla nasıl yazıldığını ve basıldığı dönemdeki işlevlerinin ne olduğunu incelemektir. Edebiyat dizgemizdeki polisiye, korku ve çizgi roman türlerinin ilk örnekleri olarak kabul edilen Türklerin Sherlock Holmes’ü Amanvermez Avni (1913-1914), Kazıklı Voyvoda (1928) ve Baytekin (1935-1936) bu çalışmanın araştırma nesnelerini oluşturmaktadır. Popüler edebiyatın edebiyat dizgemizdeki ilk yerli örnekleri olarak kabul edilen bu eserler, batılı popüler edebiyat eserleriyle olan benzerlikleri nedeniyle uyarlama/taklit kavramlarıyla anılmaya başlamıştır. Çağdaş çeviri kuramlarına yön veren her çevirinin bir yeniden yazım olduğu ve belirli bir ideolojiyi yansıttığı düşüncesinden hareketle bahsi geçen eserler bu çalışmada “çeviri” kavramı bağlamında yayınlandıkları dönem koşulları çerçevesinde incelenmiştir. Yapılan araştırmada popüler edebiyatın milli bir kimlik inşa etme ve dönem ideolojisinin öğretilerini halkın her kesimine yayma konusunda işlevsel bir tür olduğu görülmüştür. İlk yerli örnekler olarak incelenen popüler edebiyat eserlerin ise bu amaca hizmet etmesi amacıyla çeviri yoluyla yazılan eserler olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada telif kavramı özgün kavramının eş anlamlısı olarak kullanılmamış, edebiyat geleneğimizde var olan bir çeviri yollu yazma yöntemi olarak ele ele alınmıştır.