Poradnictwo zawodowe (poradnictwo kariery) dla adolescentów - kontekst pracy resocjalizacyjnej

Etap adolescencji wiąże się na normatywnym kryzysem poszukiwania tożsamości. Ważną barierę rozwojową tego okresu stanowi niezdolność do obrania tożsamości zawodowej,  która decyduje o możliwości punktualnego wejścia w krąg zadań i odpowiedzialności, w rozwiniętej fazie dorosłości. Wewnętrzny kryzys tożsamości młodego człowieka, którego komponentem jest wybór orientacji życiowej wraz z projektami kształceniowymi i zawodowymi przebiega w określonych warunkach socjalizacyjnych. W tekście przedstawiono wybrane aspekty kształtowania tożsamości zawodowej i budowania kapitału kariery w okresie dorastania w  ramach socjalizacji do pracy zachodzącej w rodzinie i szkole. Wskazano na konsekwencje zaburzeń socjalizacji do pracy w tych środowiskach, mogące prowadzić między innymi do przypadkowości dokonywanych wyborów zawodowych,  utrwalania się postaw indeferentnych wobec pracy, chronicznej bezdecyzyjności na rynku pracy, w konsekwencji zaś do marginalizacji i wykluczenia społecznego. Rolę czynnika wspomagającego wobec potencjalnych problemów związanych z kształtowaniem tożsamości zawodowej i budowaniem kapitału kariery na etapie adolescencji stanowić może poradnictwo zawodowe, którego obecność jest istotna w ramach pomyślnie przebiegającej socjalizacji, a szczególnego znaczenia nabiera w ramach procesów resocjalizacyjnych. Zaprezentowano nowy paradygmat tego poradnictwa obecny w literaturze pod nazwą poradnictwa kariery. Odnosi się on do dynamicznego procesu wielokrotnie w ciągu życia dokonywanych i zmienianych wyborów karierowych, bazujących na pogłębionej autodiagnozie własnych zasobów, znajomości rynku pracy, do konfrontowania człowieka z wieloma pożądanymi rolami społecznymi, budowania jego odpowiedzialności za własne życie i aktywnego pomnażania swojego kapitału kariery. Szczególnie trudna sytuacja życiowa adolescentów ze środowisk defaworyzowanych wymaga aby poradnictwo zawodowe (poradnictwo kariery)  nie miało charakteru izolowanych działań, ale było elastycznie łączone ze zróżnicowanymi oddziaływaniami psychopedagogicznymi, w tym interwencją kryzysową,  pracą terapeutyczną i pracą socjalną.