‘NULLUM CRIMEN, NULLA POENA SINE LEGE’ A ZBRODNIE MIĘDZYNARODOWE

Artykuł ma na celu podjęcie problemu moralnej dostępności prawa w zestawieniu ze standardem nullum crimen, nulla poena sine lege możliwym do wywiedzenia z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz pomocniczo także innych sądów i trybunałów w sprawach dotyczących przewidywalności bezprawnego i karalnego charakteru czynów składających się na zbrodnie międzynarodowe. Dwa pytania wyznaczają zakres prowadzonych analiz. Po pierwsze, analizie poddane zostaje to, do jakiego stopnia karalność zbrodni międzynarodowych była i jest przewidywalna dla zwykłego adresata normy karnoprawnej. Po drugie zaś, artykuł podejmuje kwestię, w jakim zakresie uzasadnione jest powoływanie się na argument z tzw. dostępności moralnej komunikatu kryminalizacyjnego w celu zrekompensowania pewnych niedociągnięć formalnych charakterystycznych dla legislacji międzynarodowej. Badane są ponadto poszczególne kryteria zasady legalizmu w zestawieniu ze zbrodniami międzynarodowymi. Szerszemu omówieniu poddano także trzy rozpatrywane przez ETPC sprawy (Kononov, Vasiliauskas oraz Korbely) odnoszące się kolejno do zbrodni wojennych, zbrodni ludobójstwa oraz zbrodni przeciwko ludzkości.