The provisions of the tsar`s ukase of 27 October 1864 on the maintenance and management of monasteries in the Kingdom of Poland

Na ziemiach polskich w XIX w. władze zaborcze skutecznie ograniczały funkcjonowanie Kościoła katolickiego, w tym funkcjonowanie zakonów z podległymi im klasztorami. Po upadku powstania styczniowego, władze rosyjskie na terenie Królestwa Polskiego zastosowały represje kasując większość istniejących jeszcze wówczas klasztorów. Jednak zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania zakonów w Królestwie Polskim miała kasata będąca realizacją ukazu carskiego z 27 października (8 listopada według kalendarza gregoriańskiego) 1864 roku. W konsekwencji zlikwidowano 115 klasztorów, które uznano za „zamknięte” lub za „zniesione” (mniej niż 8 osób zakonnych w klasztorze). Ze 155 klasztorów męskich i 45 żeńskich, pozostawiono 20 klasztorów męskich i 7 żeńskich, które jako nieetatowe mogły funkcjonować do chwili, kiedy ich stan liczebny zmniejszy się do 7 osób.Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie norm prawnych zawartych w Ukazie z 27 października (8 listopada) 1864 r., które dotyczą kasaty klasztorów w Królestwie Polskim. Stąd też jedynym źródłem wykorzystanym w opracowaniu będzie treść Ukazu oraz „Przepisy dotyczące utrzymania i zarządu klasztorów Rzymsko-Katolickich w Królestwie Polskim z 22 listopada (4 grudnia) 1864 r.”. W dotychczasowej literaturze historii prawa nie odnoszono się do analizy prawnej norm Ukazu.