Bariery i ograniczenia w refleksyjnym rozwoju nauczycieli wczesnej edukacji

Idea refleksyjnego rozwoju nauczycieli od lat jest ważnym zagadnieniem w edukacji, hasło to jednak pozostaje w przestrzeni życzeń i postulatów. Badacze najczęściej nie zagłębiają się w przyczyny uporczywego trwania nauczycieli na bezpiecznych pozycjach bezrefleksyjnego, instrumentalno-technicznego sposobu doświadczania rzeczywistości. Dlatego celem artykułu będzie analiza podmiotowych i zewnętrznych ograniczeń procesu refleksyjnego w rozwoju nauczycieli wczesnej edukacji. Przedstawiona klasyfikacja ograniczeń obejmować będzie bariery podmiotowe (poznawcze, emocjonalno-motywacyjne i osobowościowe) oraz (związane z czynnikami zewnętrznymi) bariery kulturowe, polityczne, środowiskowe i łączące się ze specyfiką procesu edukacji. Należy podkreślić, iż uświadomienie czynników hamujących lub ograniczających refleksyjny rozwój zawodowy może przyczynić się do lepszego zrozumienia sytuacji nauczycieli wczesnej edukacji, gdyż jest on jedną z bardziej optymalnych form współuczestniczenia w ponowoczesności.