Badanie roli czynnika niepełnosprawności w tworzeniu umysłowej reprezentacji kategorii złożonej

Artykuł stanowi przyczynek do badań nad integracją poprzez sugestię uzupełnienia ich o badania psychosemantyczne, których przedmiotem są mentalne reprezentacje kategorii osób niepełnosprawnych. Proponuje się tu badanie struktury kategorii odnoszących się do podgrup osób niepełnosprawnych, podlegających tzw. wielokrotnej opresji. Kategorie takie należy rozpatrywać jako złożone, stanowiące subkategorie więcej niż jednej kategorii nadrzędnej/prostej, a strukturę kategorii złożonej można ujmować w terminach stopnia podobieństwa do każdej z kategorii nadrzędnych. W artykule przedstawiono przykład badania psychosemantycznego dotyczącego kategorii kobiet niepełnosprawnych. Niepowtarzalna specyfika opresji, charakterystyczna dla tej podgrupy, wyznaczająca budowę kategorii złożonej i jej związek z kategoriami nadrzędnymi (kategorią kobiety i osoby niepełnosprawnej), wynika z postrzegania dysfunkcji jako czynnika oddalającego kobiety niepełnosprawne od prototypowej kobiecości, utrudniającego pełnienie tradycyjnych ról kobiecych. Wyniki badania testem skojarzeń i testem skal potwierdzają duże różnice między kategorią kobiet z niepełnosprawnością i ogólną kategorią kobiety, a jednocześnie znacznie silniejszą i dominującą rolę czynnika niepełnosprawności w budowie tej kategorii złożonej.