Grząskie podglebie kulturowe demokracji: Wokół teorii klasy rządzącej Gaetano Moski i „spiżowego prawa oligarchii” Roberta Michelsa

W  niniejszym artykule autorzy dokonują oceny koncepcji Moski i Michelsa w perspektywie użyteczności w rozumieniu problemów współczesnego świata oraz poddają weryfikacji „spiżowe prawo oligarchii” wedle badań przeprowadzonych przez Lipseta, Trowa i Colemana. W przekonaniu autorów badania nad Międzynarodowym Związkiem Drukarzy (ITU), które miały wyjaśnić odstępstwo od „spiżowego prawa” Michelsa stanowią pośrednią weryfikację koncepcji Moski. Ukazują, że podglebiem dla demokratycznej struktury ITU, dzięki której uniknięto jej oligarchizacji, była silna podkultura stworzona przez środowisko drukarzy. Powyższe rozważania pozwoliły autorom na przeprowadzenie refleksji nad kondycją współczesnego świata Zachodu, w którym państwa liberalnego konstytucjonalizmu borykają się ze zjawiskiem oligarchizacji rządów oraz stopniowym rozkładem kulturowych podstaw instytucji publicznych. To z kolei doprowadziło autorów do postawienia pod znakiem zapytania przyszłość cywilizacji zachodniej a w szczególności możliwość jej konstruktywnego wyjścia z kryzysu cywilizacyjnego.