Style żywieniowe Polaków i ich społeczno-demograficzne uwarunkowania

ABSTRAKTWstęp: Sposób odżywiania należy do modyfikowalnych czynników ryzyka chorób i jest jednym z przedmiotów edukacji zdrowotnej. Jego zmiana może być trudna, ponieważ jedzenie nie tylko służy zaspokojeniu potrzeb fizjologicznych, lecz także jest elementem stylu życia, który definiuje się jako spójną całość obejmującą zachowania wybierane przez ludzi w zakresie, w jakim pozwala im na to ich ulokowanie w strukturze społecznej. Różne praktyki żywieniowe mogą stanowić elementy różnych stylów życia.Celem analizy była identyfikacja stylów żywieniowych Polaków oraz ich społeczno-demograficznych uwarunkowań.Materiały i metody: Dane zebrano w 2016 r. za pomocą wywiadu kwestionariuszowego bezpośredniego na ogólnopolskiej próbie reprezentatywnej (n = 1000). Wykonano analizę głównych składowych oraz analizę regresji liniowej wielokrotnej.Wyniki: Zidentyfikowano trzy style żywieniowe – „niedbały”, „prozdrowotny” i „tradycyjny”. Styl „niedbały” jest typowy dla mężczyzn, osób młodszych oraz ludzi żyjących w większych gospodarstwach domowych. Rzadziej cechują się nim specjaliści, wykonawcy wolnych zawodów i kierownicy, a także uczniowie i studenci, emeryci i renciści oraz mieszkańcy najmniejszych miast. Styl „prozdrowotny” charakteryzuje przeważnie kobiety, osoby z wykształceniem wyższym i średnim, uczniów i studentów, a także przedsiębiorców. Styl „tradycyjny” częściej cechuje osoby młodsze, mieszkające w mniejszych gospodarstwach domowych, z wykształceniem średnim i zasadniczym zawodowym, a także mieszkańców miast liczących 50 000–200 000 mieszkańców.Wnioski: Analiza wskazuje na istnienie stylów żywieniowych związanych z ulokowaniem w strukturze społecznej, co powinno być uwzględniane w edukacji zdrowotnej w zakresie żywienia.