EFEKTI EKONOMSKOG STRESA NA KVALITET I STABILNOST BRAČNOG ODNOSA

Osnovni cilj ovog rada je utvrđivanje doprinosa ekonomskog stresa percepciji kvaliteta i stabilnosti bračnog odnosa kod žena u Srbiji. Istraživanje je sprovedeno na uzorku od 2049 žena, starosti od 19 do 75 godina, različitog socioekonomskog statusa koje žive u bračnoj ili kohabitacijskoj zajednici na teritoriji Republike Srbije. Kvalitet bračnog odnosa je meren Skalom prilagođenosti u bračnom odnosu (Dyadic Adjustment Scale – DAS: Spanier, 1976), a bračna stabilnost je procenjena Indeksom bračne nestabilnosti (Martial Instability Index: Booth, Johnson, & Edwards, 1983). U merama ekonomskog stresa obuhvaćene su znatne promene vezane za posao, kod ispitanice i njenog partnera, postojanje znatnih promena u visini mesečnih prihoda, finansijska opterećenja (dugoročni kredit, davanje pozajmice ili žirantstvo) i odnos mesečnih prihoda i potrošnje. Pored registrovanja postojanja određenih stresnih životnih događaja, registrovan je i njihov subjektivni značaj za ispitanice, odnosno nivo stresa koji pobuđuju. Rezultati višestrukih regresionih analiza pokazuju da značajan, ali mali doprinos objašnjenju bračne nestabilnosti ostvaruju veći troškovi od primanja i postojanje duga, dok se kao značajni prediktori kvaliteta braka izdvajaju veći troškovi od primanja, mesečni prihodi, dugoročni krediti, promene vezane za posao supruga, kao i postojanje duga. Rezultati dobijeni ovim istraživanjem govore u prilog nalazima dosadašnjih istraživanja sprovedenih u zemljama u tranziciji i ukazuju na to da ekonomske poteškoće imaju negativno dejstvo na percepciju bračnih procesa.