Zmiany koryta dolnej i środkowej Wiernej Rzeki od XVIII wieku

Celem opracowania jest przedstawienie wpływu działalności człowieka na zmiany małej retencji i koryta Wiernej Rzeki w ostatnich stuleciach. Wierna Rzeka położona jest w południowo-zachodniej części regionu świętokrzyskiego na obszarze Wyżyn Polskich. Rzeka jest lewobrzeżnym dopływem Białej Nidy. Sklasyfikowana jest jako rzeka wyżynna o długości 35,7 km ze średnim spadkiem 2,32‰. Zlewnia o powierzchni 313,8 km2 ma podłużny kształt o rozciągłości południkowej. Obszar zlewni znajdował się w południowo-zachodniej części Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Od średniowiecza do końca XIX wieku, na Wiernej Rzece funkcjonowały co najmniej cztery kuźnice. Działały tu także młyny, które budowano na dawnej infrastrukturze kuźnic. Najwięcej młynów na Wiernej Rzece wzniesiono w drugiej połowie XIX wieku oraz na początku XX wieku. Działalność kuźnic i młynów przyczyniła się do zmian w rozwinięciu koryta, doprowadzając do powstania anastomoz antropogenicznych. Zmiany te zostały udokumentowane w materiałach archiwalnych i kartograficznych. W drugiej połowie XX wieku działalność młynów została wstrzymana. Na równinie zalewowej zachowały się liczne pozostałości infrastruktury zakładów hutniczych i młynarskich (wały, kanały, stawy młyńskie). Współcześnie na Wiernej Rzece, w miejscu porzuconych młynów, występują odcinki wielokorytowe. W wyniku procesu renaturalizacji wiele form antropogenicznych zostało zatartych, a zdrenowane zbiorniki wodne stały się częścią równiny zalewowej.