„Siła kandydata” i „siła motywacji” jako autorskie, wielowskaźnikowe i uniwersalne narzędzie do opisu kondycji kandydatów na studia wyższe. Społeczne i metodologiczne refleksje

W tekście prezentowane jest autorskie narzędzie do wielowskaźnikowego pomiaru dwóch podstawowych kategorii, stworzonych na potrzeby projektu badawczego „Kandydaci na toruńskie studia archeologiczne”: siły kandydata i siły motywacji. Podstawę do analiz stanowią dane zebrane w procesie rekrutacji studentów na studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w systemie Internetowej Rejestracji Kandydatów. W ramach rejestracji na studia kandydaci podają szereg informacji osobowych, dotyczących dotychczasowego wykształcenia, a także ujawniają swoje preferencje w zakresie kierunków studiów. Tworząc siłę kandydata i siłę motywacji, wykorzystano szereg wskaźników. Operacjonalizacja takich sił pozwoli na lepsze rozumienie procesu rekrutacji na studia, a także jego ogólnej specyfiki. Utworzenie opisywanych kategorii umożliwia lepsze interpretowanie zachowań i preferencji kandydatów. Dzięki nim jesteśmy w stanie sprawdzić, czy wiek studentów, ich płeć, pochodzenie, odległość od UMK oraz rodzaj ukończonej szkoły korelują z ich siłą determinacji do studiowania kierunku czy ich potencjałem intelektualnym. Dzięki temu możliwe jest efektywniejsze konstruowanie wymogów rekrutacyjnych oraz strategii marketingowych dla poszczególnych kierunków bądź uczelni. Wskazane możliwe implementacje praktyczne są jedynie przykładami, bo trudno wykluczyć, że w wypadku innych jednostek czy okoliczności ich użyteczność może się ujawnić na innych polach. Siła kandydata to wartość opisująca, na podstawie dostępnych nam danych, potencjał intelektualny i kulturowy kandydata. Dzięki pomiarowi tej wartości uzyskujemy odpowiedź na pytanie o to, czy dany kandydat ma szansę być silnym naukowo studentem. Druga z kategorii – siła motywacji – odpowiada na pytanie, na ile kandydat był zdeterminowany do podjęcia danego kierunku studiów. Pomiar tej wartości rozwiewa wątpliwości dotyczące przypadkowych wyborów kierunku studiów oraz daje odpowiedź na pytania o możliwe alternatywy. Pierwotne badanie dotyczyło archeologii, ale wypracowany mechanizm i sposób analizy może zostać wykorzystany do budowania charakterystyk wszystkich pozostałych kierunków kształcenia akademickiego.