Open AccessRóżne oblicza mitochondrialnego koenzymu Q
Author(s) -
Karolina Dominiak,
Wiesława Jarmuszkiewicz
Publication year - 2019
Publication title -
postępy biochemii
Language(s) - Polish
Resource type - Journals
SCImago Journal Rank - 0.244
H-Index - 15
ISSN - 0032-5422
DOI - 10.18388/pb.2019_289
Subject(s) - oxidative stress , mitochondrion , mitochondrial respiratory chain , coenzyme q – cytochrome c reductase , respiratory chain , reactive oxygen species , antioxidant , chemistry , oxygen , inner mitochondrial membrane , oxidative phosphorylation , biochemistry , cytochrome c , organic chemistry
Koenzym Q jest rozpuszczalną w tłuszczach cząsteczką obecną we wszystkich błonach komórki, w tym w wewnętrznej błonie mitochondrialnej. Mitochondrialny koenzym Q (mQ) jest kluczowym nośnikiem elektronów łańcucha oddechowego oraz ważnym przeciwutleniaczem. Z drugiej strony, mQ uczestniczy w produkcji przez łańcuch oddechowy reaktywnych form tlenu (RFT), które powstają jako produkt uboczny metabolizmu tlenowego lub w warunkach stresu oksydacyjnego. Wzmożona produkcja mitochondrialnych RFT (mRFT) może prowadzić do szeregu uszkodzeń oksydacyjnych, które leżą u podstaw starzenia komórek czy szeregu chorób. Oprócz tego, mRFT pełnią rolę cząsteczek sygnałowych. Za główne miejsca produkcji mRFT uważane są nośniki elektronów łańcucha oddechowego, przede wszystkim kompleksy białkowe związane z mQ. Badania wskazują na to, iż z wiekiem poziom koenzymu Q, a w szczególności jego zredukowanej formy, w organizmie spada. Zaburzenia związane z niedoborem koenzymu Q wiążą się głównie z nadmierną produkcją RFT oraz obniżeniem produkcji ATP, konsekwencją czego mogą być choroby mitochondrialne, choroby układu krążenia czy neurodegeneracyjne.