Natura i funkcja przeszkód małżeńskich w systemie kanonicznego prawa małżeńskiego

Proklamowane w kan. 219 KPK (oraz w kan. 778 KKKW) powszechne prawo człowieka do swobodnego wyboru stanu życia znalazło uściślenie w kan. 1058 KPK, który deklaruje prawo do zawarcia małżeństwa: „Wszystkie osoby, którym prawo nie zabrania, mogą zawrzeć małżeństwo”. Generalna norma kan. 1058 KPK zawiera więc klauzulę: „którym prawo nie zabrania”, co oznacza, że prawo do zawarcia małżeństwa może być jednak ograniczone. Jednym z obszarów, w którym istnieje to ograniczenie, są przeszkody małżeńskie zrywające (impedimenta dirimentia). Stanowiąc w kan. 1073 KPK, że przeszkoda zrywająca czyni osobę niezdolną do zawarcia małżeństwa, ustawodawca określił charakter prawny obowiązujących przeszkód małżeńskich. Impedimentum matrimoniale jest więc prawem, które przede wszystkim zabrania zawierania małżeństwa, ale jest prawem, które wywołuje określone skutki prawne: czyni osobę niezdolną w rozumieniu kan. 10 KPK. Przeszkody małżeńskie pełnią funkcję ochrony dobra całej wspólnoty i zapobiegania ewentualnej osobistej i bezpośredniej krzywdzie jednej ze stron, przynajmniej gdy chodzi o niektóre przeszkody.