Klauzula norymberska siedemdziesiąt lat później

W artykule analizie poddana została wyrażona w art. 7 ust. 2 EKPC, art. 15 ust. 2 MPPOiP oraz art. 49 ust. 2 KPP klauzula norymberska. W założeniu jej twórców miała ona za zadanie źródłowo uszczegółowić zakres zasady legalizmu, pełniąc przy tym funkcję swoistej „tarczy” przed potencjalnymi zarzutami naruszenia zasady nullum crimen nulla poena sine lege przez powojenne procesy karne zbrodniarzy wojennych. W artykule wykazano, iż wbrew formułowanym niekiedy twierdzeniom, nie stanowi ona jednak wyjątku od zasady lex retro non agit, lecz konstytuuje autonomiczny pod względem źródeł zakazów karnych standard wyrażany przez zasadę nullum crimen sine iure. W pracy zbadano ponadto stosowalność ogólnych zasad prawa uznanych przez społeczność międzynarodową w kontekście odpowiedzialności karnej, a także wykazano praktyczną nieoperatywność klauzuli norymberskiej. Krytycznej analizie poddano także konstrukcję klauzuli norymberskiej. Artykuł wykazuje jej merytoryczną i logiczną wadliwość. W podsumowaniu, autor sugeruje natomiast zastąpienie klauzuli norymberskiej klauzulą prawa natury.