The Principle of Salus Animarum as the Essence of the Adversarial System Under Canon Law

Zasada salus animarum jako istota kontradyktoryjności w systemie prawa kanonicznego Zasada kontradyktoryjności jest warunkiem zaistnienia iudicium. Do powstania każdego proce- su, w tym również kanonicznego procesu o nieważność małżeństwa, potrzebne jest bowiem czyjeś twierdzenie wyrażające wolę realizacji swojego uprawnienia z jednoczesnym zaistnieniem twierdzenia przeciwnego, które również w swej treści wyraża wolę realizacji tego samego uprawnienia. W tym czasie, gdy te dwa sprzeczne ze sobą twierdzenia zaistnieją jednocześnie przed sędzią kościelnym, powstaje spór, który następnie może przekształcić się w iudicium. Taką wolę rozumienia procesu kanonicznego jako kontradyktoryjnego, wyraża również Papież Franciszek w MIDI, przypominając dotychczasowe unormowania i reformując jedynie te procedury, które tego wymagały zgodnie z duchem czasu. Wprowadzenie tych zmian ma na celu pozbycie się z treści iudicium jedynie tego, co się zdewaluowało, przy czym trzon kontradyktoryjności pozostaje niewzruszony. Papież Franciszek pisze w MIDI: „…troska o zbawienie dusz, która – zarówno dzisiaj, tak jak w przeszłości – pozostaje najwyższym celem instytucji, ustaw i prawa, skłania Biskupa Rzymu do przedstawienia biskupom niniejszego aktu reformy”. Takie właśnie uzasadnienie staje u podstaw reformy Franciszkowej procesu kanonicznego opartego na zasadach procesowych.