
Dewerbalne osobowe nomina subiecti z formantem słowotwórczym -нік (-льнік) w języku białoruskim
Author(s) -
Agnieszka Goral
Publication year - 2019
Publication title -
studia białorutenistyczne
Language(s) - Polish
Resource type - Journals
eISSN - 2449-8270
pISSN - 1898-0457
DOI - 10.17951/sb.2018.12.227-238
Subject(s) - physics , theology , philosophy
Artykuł został poświęcony analizie semantycznej i słowotwórczej dewerbalnych rzeczowników rodzaju męskiego należących do kategorii nomina subiecti z formantem słowotwórczym - нік ( - льнік ) w języku białoruskim w ujęciu synchronicznym. Pod pojęciem nomina subiecti rozumiane są nazwy osób, wykonujących jakąś pracę lub podejmujących jakieś zajęcie, przy tym praca ta może mieć charakter stały bądź tymczasowy, zarobkowy lub nie związany z korzyściami materialnymi. Analizowane nazwy, których znaczenie słowotwórcze można ująć w peryfrazie ‘ten, kto wykonuje czynność związaną z czasownikiem będącym podstawą słowotwórczą’, stanowią zbiór 228 białoruskich derywatów osobowych, zaczerpniętych z białoruskich i polskich słowników, prac leksykograficznych z zakresu słowotwórstwa synchronicznego nazw osobowych oraz materiałów własnych autora. Z punktu widzenia semantyki badana kategoria derywatów reprezentuje słownictwo należące do sfery życia codziennego, obejmujące zarówno nazwy zawodowe, jak i nazwy subiektów czynności tymczasowych i okazjonalnych, przy tym są to nazwy zakorzenione w systemie słowotwórczym języka białoruskiego, oznaczające nazwy wykonawców czynności rolniczych, przemysłowych, rzemieślniczych. Przeprowadzona analiza dowiodła, że w języku białoruskim grupa osobowych dewerbalnych nominasubiecti z sufiksem - нік ( -льнік ) stanowi zbiór liczny, jednak na obecnym etapie rozwoju języka formant -нік ( - льнік ) praktycznie nie tworzy nazw zawodowych. Stosunkowo niewielki zbiór neologizmów dowodzi, że w przegrywa on w rywalizacji z innymi sufiksami, zwłaszcza obcymi (por. - ант , - іст ), a dotyczy to przede wszystkim sfery polityki, kultury masowej, sportu. Z kolei ze względu na budowę badany sufiks wykazuje łączliwość z rodzimymi podstawami słowotwórczymi, a proces derywacji cechuje znaczny stopień regularności.