Kontrakty skarbowe na dobra ekonomii samborskiej z drugiej połowy XVII i XVIII wieku

Ekonomia samborska należała do największych pod względem powierzchni i najbardziej dochodowych spośród wszystkich koronnych i litewskich dóbr stołowych. Wydzielona została mocą konstytucji sejmowych pod koniec XVI w. jako uposażenie królów Rzeczypospolitej. Monarchowie nie zarządzali tymi dobrami bezpośrednio, lecz decydowali się na ich wydzierżawianie lub oddawanie w administrację w ramach tzw. zarządu do wiernych. Efektem tego było powstanie kontraktów skarbowych, w których określano warunki i zasady zarządzania dobrami samborskimi przez dzierżawców i administratorów. Analiza konstrukcji zachowanych umów i treści zawartych w nich zapisów pozwoliła zaprezentować zbiorowość zarządców ekonomii oraz sprawowane przez nich urzędy i pełnione stanowiska. Scharakteryzowano ich uprawnienia w zakresie organizacji i funkcjonowania dóbr, powoływania członków aparatu kontrolno-zarządzającego i sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Przedmiotem analizy uczyniono obowiązki administratorów i dzierżawców względem królewskiej majętności, ich prawa wobec zamieszkujących ją poddanych, działania, jakie podejmować mieli w celu zagwarantowania integralności ekonomii i jej dochodowości, oraz konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania zapisów umów. Rozważania przeprowadzono na podstawie materiałów rękopiśmiennych przechowywanych w zasobach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Biblioteki Naukowej Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki oraz Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie.