
Tekla z Wodzickich Małachowska jako protektorka Towarzystwa Dobroczynności w Krakowie. Przyczynek do biografii
Author(s) -
Elżbieta Krzewska,
Ryszard Skrzyniarz
Publication year - 2015
Publication title -
lubelski rocznik pedagogiczny
Language(s) - Polish
Resource type - Journals
eISSN - 2449-8327
pISSN - 0137-6136
DOI - 10.17951/lrp.2015.34.1.123
Subject(s) - theology , art , physics , philosophy
Bohaterką tekstu jest Tekla z Wodzickich Małachowska (1764–1829), córka Eliasza, starosty krakowskiego, i Ludwiki z Wielopolskich. Tekla była drugą żoną Piotra Małachowskiego (ok. 1730–1799), wojewody krakowskiego. Po śmierci męża zamieszkała w Stopnicy pod Krakowem. Do życia publicznego powróciła w okresie Księstwa Warszawskiego. Wtedy przeniosła się do Krakowa. Włączyła się w działania przy organizacji Towarzystwa Dobroczynności. W lutym 1817 roku została pierwszą prezeską Towarzystwa. Troszczyła się o swoich podopiecznych, organizowała koncerty charytatywne, bale, na których zbierała pieniądze dla Towarzystwa. Walory osobiste i działalność społeczno-charytatywna zyskały jej powszechny szacunek. Do grona przyjaciół zaliczali ją nie tylko przedstawiciele rodów magnackich osiadłych w Krakowie, ale także czołowi intelektualiści epoki, m.in. Jan Śniadecki. Testamentem zapisała 12 tys. złp na edukację dzieci w Niedźwiedziu. Zmarła 22 grudnia 1929 roku, pochowana obok męża w Niedźwiedziu. Towarzystwo było bardzo wdzięczne protektorce za opiekę, dlatego 11 lutego 1821 roku uchwaliło, aby malowane na blasze portrety jej i Stanisława Mieroszewskiego zawiesić w kaplicy ubogich na Wawelu. Portrety te, odbite na miedzi, później rozpowszechnione zostały wśród członków towarzystwa. Po śmierci Małachowskiej 16 stycznia 1830 roku w kaplicy ubogich odprawiono żałobne nabożeństwo za jej duszę. Wygłoszone na nim wtedy kazanie ku czci Tekli Małachowskiej kilka lat później wpisano do pamiątkowej Księgi zmarłych dobroczyńców Towarzystwa.