Dialektyka podmiotu. Tożsamość narracyjna w teorii Paula Ricoeura a psychoanalityczne koncepcje narcyzmu

Celem artykułu jest wykazanie podobieństwa między modelem podmiotowości wyłaniającym się z teorii tożsamości narracyjnej Paula Ricoeura, a tym implikowanym przez niektóre spośród psychoanalitycznych koncepcji narcyzmu. Przedstawione są poglądy Paula Ricoeura na temat dialektycznego charakteru relacji między kształtującą tożsamość jednostki narracją a przeżywaną rzeczywistością. W ramach koncepcji Ricoeura opowieść zarówno uwikłana jest w przednarracyjne życie, jak i je przekształca, nadając mu sens. Tak rozumiana opowieść stanowi mechanizm obronny chroniący jednostkowość przed obezwładniającą rzeczywistością, co zbliża ją do opisywanego przez psychoanalizę narcyzmu. Zaprezentowane zostają również wybrane koncepcje narcyzmu (Freud, Klein, Winnicott); zostaje wykazane, że narcyzm, podobnie jak narracja, opiera się na dialektycznej relacji między odzwierciedlaniem i przekształcaniem, uwikłaniem i autonomią, niespójnością i spójnością. Artykuł zamyka prezentacja poglądów Julii Kristevej, która przyznaje narcyzmowi inherentnie narracyjny charakter.