Rozgrzeszeni z bałwochwalstwa? Strategie „oswajania” religijnej inności w podboju Nowego Świata

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sposobów oswajania religijnej inności – w tym wypadku „bałwochwalczego” politeizmu – w podboju Ameryki. Wybrane przykłady (Cortés, Bernal Díaz del Castillo, José de Acosta i Bartolomé de Las Casas) służą wypracowaniu podstawowych modeli odnoszenia się do rdzennych kultów religijnych, począwszy od zawłaszczenia, przez sposoby budowania różnicy radykalnej, aż po jej zanegowanie, jednak nie przez asymilację, lecz odkrycie obcości w sobie. Narzędziem interpretacyjnym jest dla mnie kategoria „niezwykłości” (Le Goff), perspektywą teoretyczną zaś propozycja Wolfganga Welscha, by kategorię własne – obce zastąpić rozróżnieniem bliskie – dalekie.