Funkcje regulacji czasu pracy wobec idei równości i sprawiedliwości

Kwestie realizacji zasad równości i sprawiedliwości, zarówno w regulacji czasu pracy, jak i w innych działach prawa pracy, wymagają wnikliwej analizy. Problem narastania społecznych nierówności jest obecnie jedną z głównych kwestii dyskutowanych w krajach wysoko rozwiniętych. Wskazuje się, że zjawisko to nie tylko zaprzecza ideom równości i sprawiedliwości, ale także staje się przeszkodą dla dalszego rozwoju gospodarczego. Sprawa ta jest ściśle związana z prawem pracy, gdyż narastanie nierówności następuje również w ramach realizowanych współcześnie różnych formach zatrudnienia. Artykuł podejmuje analizę kwestii równości i sprawiedliwości w regulacji czasu pracy w kilku aspektach. Pierwszy dotyczy określenia równowagi między interesami gospodarczymi i społecznymi w regulacji czasu pracy, co ma związek z koncepcją funkcji prawa pracy, obejmujących interesy wszystkich podmiotów aktywnych na rynku pracy. W tekście wskazuje się, że w ewolucji polskiego prawa pracy od dwóch dekad widać jednostronne ukierunkowanie zmian na realizację interesów gospodarczych, co prowadzi do stopniowego pogarszania warunków wykonywania pracy. W opracowaniu zostały poruszone kwestie podmiotowego i przedmiotowego zakresu regulacji czasu pracy, w których widać istotne problemy związane z równością i sprawiedliwością. Dotyczą one przede wszystkim objęcia regulacją czasu pracy wyłącznie osób wykonujących pracę podporządkowaną, co współcześnie nie znajduje uzasadnienia aksjologicznego ani gospodarczego. Ustawodawca nie wykazywał konsekwencji, ustanawiając regulacje czasu pracy w wielu partykularnych przypadkach. Czas pracy w wielu zawodach odbiega od modelu kodeksowego w różnych kierunkach, często bez wyraźnego uzasadnienia tego stanu rzeczy. Te regulacje zostały poddane krytyce jako odstępstwa od idei równości i sprawiedliwości. Ostatnim z podjętych zagadnień jest przyszła rola regulacji czasu pracy jako instrumentu sprawiedliwego podziału wolumenu pracy w sytuacji kurczenia się zapotrzebowania na pracę ludzką.