Planowanie przestrzenne jako czynnik kształtujący atrakcyjność rynkową nieruchomości – skuteczny i niebezpieczny

  Pomiędzy planowaniem przestrzennym a rynkową atrakcyjnością nieruchomości występuje silny związek. Planowanie jest jednym z czynników kształtujących wartość nieruchomości. Dlatego też interesy uczestników rynku nieruchomości rzutują na decyzje planistyczne. W efekcie plany miejscowe wyznaczają przede wszystkim funkcje terenów zgodne z oczekiwaniami właścicieli nieruchomości, dające szanse na osiągnięcie wysokiej renty gruntowej. Mechanizm ten tworzy liczne pozytywne skutki dla całej lokalnej przestrzeni społeczno-ekonomicznej. Jego beneficjentami są nie tylko właściciele nieruchomości, ale także samorządy gminne i w pewnym stopniu całe otoczenie. Dostosowywanie ustaleń planów miejscowych może być jednym z czynników uruchamiających trwałe mechanizmy rozwoju lojalnego. Jednocześnie jednak prowadzi ono do wielokrotnie przesadzonego, wobec realnego popytu, powiększania powierzchni terenów mieszkaniowych. Skutkiem tego jest postępujące rozproszenie zabudowy.  Obok skażenia krajobrazu powoduje ono także nadmierne koszty budowy i utrzymania infrastruktury technicznej i drogowej. Oznaczać to może trwałe ograniczenie możliwości finansowania przez gminę niezbędnych inwestycji rozwojowych. Nadmierna powierzchnia terenów budowlanych tworzy również ryzyko kreowania baniek spekulacyjnych. Dalsze wykorzystywanie pozytywnych skutków powiązań pomiędzy planowanie przestrzennym i gospodarką nieruchomościami, a jednocześnie eliminowanie skutków negatywnych, wymaga zapewne zmiany systemu planowania w Polsce. Jednakże nawet w ramach obecnego systemu możliwe jest osiągnięcie pozytywnych efektów przy odpowiednim poziomie wiedzy i skuteczności działań ze strony samorządu gminnego.