BİR OSMANLI ÂLİMİ VE DEVLET ADAMI: AHÎZÂDE ABDÜLHALÎM EFENDİ VE ŞİİRLERİ

Divan edebiyatı, yüksek bir zümre tarafından inşa edilen, sanatsal kaygıların ön planda tutulduğu bir edebiyattır. Temsilcilerini genellikle saray ve çevresi ya da iyi eğitim almış yüksek kültür seviyesine ait kişiler oluşturmaktaydı. Bu nedenle şairlerin ekseriyeti Osmanlı’nın büyük merkezlerinde görev yapan kadı, müderris, kâtip, hacegân, defterdar ve kazasker gibi meslek sınıflarından gelen kişilerden meydana gelmekteydi. Divan edebiyatının zirvesine yaklaştığı XVI. yüzyılın ikinci yarısında yaşamış Ahîzâde Abdülhalîm Efendi de ulemadan gelen bir şairdir. Kadılık, kazaskerlik ve müderrislik vazifelerinin yanında çok sayıda eser vermiş bir âlimdir. Ahîzâde Abdülhalîm Efendi’nin tespit edilmiş bir divanı olmamakla beraber, başta tezkireler olmak üzere dönemin bütün kaynaklarında “Halîmî” mahlasıyla şiir numuneleri verilmiştir. Bu çalışmada öncelikli olarak Ahîzâde Abdülhalîm Efendi’nin hayatı, şahsiyeti ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Yine Ahîzâde’nin başta kendi eseri olan Şevâhidü’n-nübüvve Tercümesi olmak üzere dönemin edebiyat, tarih ve kültür kaynakları incelenerek tespit edilen şiirleri incelenmiştir. Tespit edilen şiirler çeşitli hususiyetlerle ele alınmış, bazı konularda yapılan tasnifler ise tablolar şeklinde gösterilmiştir.