Open AccessNovi nalazi s Gračića u Žrnovnici i pitanje ubikacije Unione id est musaro
Author(s) -
Dražen Maršić
Publication year - 2018
Publication title -
radovi
Language(s) - Bosnian
Resource type - Journals
eISSN - 2806-8424
pISSN - 0352-6712
DOI - 10.15291/radovipov.2238
Subject(s) - physics , humanities , philosophy
Brdo Gračič (131 m) najznačajniji je arheološki lokalitet u Žrnovnici. Kontinuitet života na tom prostoru ide od prahistorije do današnjih dana. Najveći broj arheoloških nalaza potječe iz antike, iz vremena principata i dominala. Autor raspravlja o nalazima kasnoantičkog novca i ulomcima kamenog crkvenog namještaja. Oni su dokaz postojanja značajnog kasnoantičkog naselja (refugija) i ranokršćanske crkve na mjestu današnje Crkve sv. Mihovila. Važnost i naseljenost ovog položaja i u kasnijim vremenima, u doba predromanike, pokazuju nalazi ranosrednjovjekovnog nakita. Arheološki ostaci uspoređuju se s jedinim povijesnim vrelom koji spominje dvije kasnoantičke civitates - Cedale i Unione id est Musare - uz prometni pravac koji je išao kroz srednja Poljica i silazio na more kod Stobreča (Anonimni Ravenjanin, Cosinographia 4, 16 i 5, 14). Na osnovi ubikacijc Gedate u Gata kod Omiša i arheološke slike na terenu autor smatra da se Gračič nedvojbeno mora identificirati s jednim od naselja iz Ravenjaninove ekvacije Unione id est Musato. Unione najvjerojatnije treba tražiti na mjestu Žmovnice ili Srinjina, dok bi ime Musaro najbolje odgovaralo položaju Gračića.