Odjek Jesenjinove smrti u našoj književnosti

Iznenadna, tragična smrt u lenjingradskom hotelu na kraju 1925. godine uzbudila je i zaprepastila evropsku javnost. Pjesnik koji je izvan granica Rusije bio poznat po svom burnom životu, ekscentričnom braku sa slavnom plesačicom Isidorom Duncan i ispadima što ih je pravio na svom putovanju po Evropi i Americi, nametnuo se preko noći kao tema dana brojnim listovima i časopisima u svijetu. Tragična smrt dala je povoda da se pokrenu razna pitanja koja su tada iskrsla u vezi sa životom i; djelom S. Jesenjina. I posve je razumljivo da su se u tom trenutku ruski emigrantski kritičari osjetili najpozvanijima da tumače i interpretiraju pjesnikov život i djelo. Oni su bolje nego itko drugi (izvan Rusije) mogli poznavati Jesenjina i sklop okolnosti u kojima je djelovao; osim toga »slučajem Jesenjina« mogli su se obilato koristiti u antisovjetskoj kampanji, koja je tada bila u punom zamahu i u kojoj su neki od njih aktivno sudjelovali. Sigurno je baš ta okolnost u velikoj mjeri doprinijela da se tada, u napisima ruskih kritičara u emigraciji, od brojnih pitanja i tema vezanih za život i djelo pjesnikovo, najčešće pokretalo i apostrofiralo jedno: Koji su uzroci i povod Jesenjinova samoubistva? To se pitanje postavilo tada i na stranicama naših listova i časopisa i njime se bave ruski kritičari emigranti, vezani za beogradski ili zagrebački književni krug. Zaključak do kojega većina tih kritičara dolazi svodi se, po pravilu, na to da je za pjesnikovu tragediju kriva nova, sovjetska vlast, da je Jesenjin postao »žrtva bezvremenja«. Baš pod takvim naslovom štampan je god. 1926. jedan napis u Novoj Evropi, a istom tendencijom, antisovjetskom, obojeni su napisi о Je- senjinu štampani u drugim našim književnim časopisima. Dok je tako ruska emigrantska kritika о Jesenjinu počela pisati prvenstveno sa svoga političkog stajališta, koristeći slučaj Jesenjina u svoje propagandne svrhe i likujući što u martirolog revolucije može uvrstiti još jedno istaknuto ime (usput, budi rečeno, emigrantska kritika nije mnogo cijenila Jesenjina prije njegove smrti), dotle su hrvatski i srpski književnici na tragičnu Jesenjinovu smrt reagirali, u prvo vrijeme, isključivo emotivno, lirski.