Niepalne rękopisy – o „niefortunnym” debiucie poetyckim Wiktora Gomulickiego

Artykuł jest próbą rekonstrukcji poetyckiego debiutu Wiktora Gomulickiego (1848–1919) – jego zbiorku Poezje z 1873 roku. Wydał je Aleksander Michaux (Miron) w swojej zeszytowej serii Księga pieśni. Ten niewielki, zawierający dziewięć utworów tomik pojawiający się w ferworze pozytywistycznej walki o poetycki Parnas stał się mimowolną ofiarą ówczesnej „krytyki postępowej”. I chociaż poezje Fantazego doczekały się jedynie trzech recenzji – były one niesprawiedliwie krzywdzące. Szczególnie zabolała poetę opinia Antoniego Pileckiego z „Przeglądu Tygodniowego”, z którym młody literat współpracował, która (przedrukowana z pewnymi zmianami w „Warszawskim Roczniku Literackim”) utwierdziła opinię o Gomulickim jako poecie, którego wiersze nie mają głębszej myśli i nie poruszają społecznie ważnych tematów. Według Nowego Korbuta na życzenie autora cały nakład został zniszczony, a zachowany egzemplarz jest w posiadaniu Juliusza Wiktora Gomulickiego, ale współcześnie nic o nim nie wiadomo. Poezje z 1873 roku składały się z utworów, które wcześniej były publikowane na łamach ówczesnej prasy, więc zrekonstruowanie zbioru nie powinno być trudne. Wydaje się jednak, że wiedza o kształcie poetyckiego debiutu Fantazego w świetle jego opublikowanej, dojrzałej twórczości pozwoli na lepsze zrozumienie artystycznej ewolucji poety.