Open Access
Jacek Kaczmarski przed sybirskimi obrazami Jacka Malczewskiego
Author(s) -
Małgorzata Gajak-Toczek
Publication year - 2022
Publication title -
litteraria copernicana
Language(s) - Polish
Resource type - Journals
eISSN - 2392-1617
pISSN - 1899-315X
DOI - 10.12775/lc.2022.010
Subject(s) - theology , physics , philosophy
Celem artykułu Jacek Kaczmarski przed sybirskimi obrazami Jacka Malczewskiego jest ukazanie intertekstualnego dialogu toczonego pomiędzy współczesnym bardem a młodopolskim malarzem. Do prezentacji wybrano cztery słowno-muzyczno-wokalne opowieści: Zesłanie studentów, Wigilia na Syberii, Zatruta studnia, Powrót z Syberii z cyklu Muzeum (1981), których porównanie i interpretacja służy uwypukleniu dwugłosowości tekstów Kaczmarskiego: podkreślone zostają elementy właściwe dla ekfrazy (rekonstrukcja scenariusza malarskiego pierwowzoru: świata przedstawionego, układu kompozycyjnego, kolorystyki), jak też odczytane sensy naddane, które pozwalają poecie na ogląd wydarzeń teraźniejszych poprzez pryzmat przeszłości. Pieśniarz mówi o samotności, cierpieniu, uwikłaniu w machinę Wielkiej Historii, bezbronności wobec dyktowanych przez nią wyroków. Na podstawie tych rozważań można wnioskować, że Kaczmarski narratywizując obrazy, twórczo dekontekstualizuje sensy z nich wyczytane, udziela głosu zapomnianym, tym, których Historia go pozbawiła, a mitologizując historię, czyni z dawnych zdarzeń zbiór przypowieści o człowieku i zbiorowości.