Ανοικτά, Συμβατικά και Διπλής Λειτουργίας Πανεπιστήμια: Η Ευρωπαϊκή και η Παγκόσμια Πραγματικότητα

Η μεγάλη ανάπτυξη των σπουδών με την μέθοδο της εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (εξΑΕ) που έχουν επιφέρει κυρίως οι αλματώδεις τεχνολογικές εξελίξεις και οι σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες, μετασχηματίζουν το τοπίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης διεθνώς. Έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο συμβατικά πανεπιστήμια να υιοθετούν όλο και περισσότερο την εξΑΕ μετασχηματίζοντας τα Προγράμματα Σπουδών τους. Tο αποτέλεσμα είναι τα αποκαλούμενα πανεπιστήμια διπλής λειτουργίας τα οποία είναι συμβατικά πανεπιστήμια που προσφέρουν και εξ αποστάσεως προγράμματα σπουδών. Σε αυτή την εργασία παρουσιάζουμε μία ταξινόμηση των μοντέλων λειτουργίας των Πανεπιστημίων, όπως αυτά εξελίσσονται στη σύγχρονη εποχή: συμβατικά πανεπιστήμια, πανεπιστήμια που προσφέρουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση, αλλά και πανεπιστήμια διπλής λειτουργίας. Αναλύονται οι διαφορές στη δομή και λειτουργία μεταξύ των παραπάνω μοντέλων τόσο στον Ελληνικό χώρο, όσο και στον Ευρωπαϊκό αλλά και ευρύτερο διεθνή χώρο εξετάζοντας χώρες με ιδιαίτερες συνθήκες όπως μεγάλη γεωγραφική έκταση ή αναπτυσσόμενες με φτωχές υποδομές. Η σύγκρισή τους επεκτείνεται στην αξιολόγηση των κινήτρων πίσω από την στρατηγική ανάπτυξης ενός εκπαιδευτικού οργανισμού τόσο από πλευράς κόστους σπουδών, όσο και από πλευράς πολιτικής πρόσβασης στους εκπαιδευτικούς πόρους δίνοντας έμφαση στο μοντέλο της ανοικτής εκπαίδευσης. Σε κάθε περίπτωση δίνεται έμφαση στο μοντέλο λειτουργίας του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου το οποίο είναι το μοναδικό Ελληνικό Πανεπιστήμιο που εκ του ιδρυτικού του σκοπού ενσωματώνει τα παραπάνω μοντέλα ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και τα υπηρετεί με πρωτοποριακό τρόπο επί πάνω από μία εικοσαετία. Η επισκόπησή μας ολοκληρώνεται αξιολογώντας κριτικά τις μελλοντικές δυνατότητες εξέλιξης της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στην Ελληνική πραγματικότητα υπό το πρίσμα των διεθνών εξελίξεων και των διαμορφούμενων συνθηκών.