Η «ισότητα» εν συγκρούσει με την ελευθερία στην εκπαίδευση και ως «ανάχωμα» στην εξέλιξη του χαρισματικού ατόμου; Ένα φιλοσοφικό πείραμα αποδόμησης του επιχειρήματος περί σύγκρουσης από το 17ο αι. μ.Χ. και εξής, με αξιώσεις σημερινής εφαρμογής.

Στην κοινωνία της μετανεωτερικότητας, βαλλόμενοι πανταχόθεν από επιχειρήματα που φαίνονται πειστικά, αν ιδωθούν μεμονωμένα και όχι συστηματικά, ανακύπτει η αδήριτη ανάγκη επανεξέτασης των ισχυρισμών σε πλήθος πεδίων, μεταξύ των οποίων και η Παιδαγωγική. Ενδεδειγμένη μέθοδο εξαγωγής βάσιμων νομικοπολιτικών επιχειρημάτων αποτελεί – μεταξύ άλλων – η φιλοσοφική και κριτική θέασή τους, όχι απλώς κατά παράθεση των διαφόρων θέσεων των στοχαστών ανά τους αιώνες. Στο πεδίο της εκπαίδευσης χαρισματικών ατόμων, ο Διαφωτισμός, όπως εκφράζεται από τους Locke  και Rousseau, πρεσβεύει την πρωταρχική ανάγκη εκπαίδευσης όλων των ατόμων ανάλογα με τις φυσικές τους κλίσεις και ικανότητες, συμπέρασμα που απορρέει τόσο από την αρχή της ελευθερίας, όσο και από τη φυσική εκπαίδευση. Αλλά η αναγκαιότητα της εκπαίδευσης των χαρισματικών ατόμων φαίνεται πως αποτελεί συμπέρασμα και των θεωρητικών του Γερμανικού Ιδεαλισμού, αφού, αφενός ο Hegel, με την άρση των περιορισμών της ατομικότητας στη διεπαφή με το Απόλυτο, αφετέρου και ο Fichte, με τον αλληλοπεριορισμό των δικαιωμάτων για την ενότητα της εννόμου τάξεως, φαίνεται ότι θα ήταν θετικοί απέναντι στην ελευθερία ανάπτυξης των ικανοτήτων τους, αν ληφθεί υπόψη κιόλας ο νέο-ουμανιστικός τους εκπαιδευτικός προσανατολισμός. Τελικά, στις πολύπλευρες απαιτήσεις της κοινωνίας μας, απαιτείται η γόνιμη άντληση ιδεών από τα φιλοσοφικά κείμενα από τους αρμοδίους να αναλάβουν δράση.