A model estimation of the potential demand for alternative fuel technologies in transportation

Οι οδικές μεταφορές παραμένουν η μεγαλύτερη πηγή ρύπανσης στον τομέα των μεταφορών, και αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 70% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αποτελούν πηγή επιβλαβών ατμοσφαιρικών ρύπων όπως το οξείδιο του αζώτου (NOx) και μικροσωματίδια (PM), που συνδέονται στενά με μια πληθώρα προβλημάτων υγείας, όπως αναπνευστικά προβλήματα και αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Για να βελτιωθεί η ποιότητα του αέρα και να ελαχιστοποιηθεί ο αντίκτυπος στην υγεία και την ευημερία των πολιτών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει σε ισχύ μέτρα για να υποστηρίξει τη γρήγορη μετάβαση σε νέα καύσιμα και κινητήρες αυτοκινήτων, την ανάπτυξη αποτελεσματικών και προηγμένων εναλλακτικών τεχνολογιών καυσίμων και την αλλαγή στη συμπεριφορά κινητικότητας. Αρκετές εναλλακτικές τεχνολογίες καυσίμων όπως το φυσικό αέριο, η ηλεκτρική ενέργεια και το υδρογόνο, έχουν αναγνωριστεί ότι μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των συνολικών ρύπων και μπορούν σταδιακά να υποκαταστήσουν τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Σε αντίθεση με τις τεχνολογίες ηλεκτρικών οχημάτων και κυψελών καυσίμου που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τεχνικές και οικονομικές προκλήσεις, η τεχνολογία συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) θα μπορούσε να είναι το κορυφαίο καύσιμο κατά την περίοδο μετάβασης προς την εποχή των χαμηλών εκπομπών, λόγω της διαθεσιμότητας των πόρων, των περιβαλλοντικών επιδόσεων των οχημάτων φυσικού αερίου καθώς επίσης και με τη μετατροπή κινητήρων ντίζελ και βενζίνης σε διπλού καυσίμου. Ενώ τα χαρακτηριστικά κόστους και απόδοσης των οχημάτων φυσικού αερίου βελτιώνονται, υπάρχει ανεκμετάλλευτο δυναμικό αγοράς και πολλά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν, όπως η ευρεία αποδοχή τους από τους καταναλωτές και η δημιουργία ευνοϊκών νομικών και ρυθμιστικών πλαισίων. Η πολυπλοκότητα αυτών των εμποδίων απαιτεί μια διεπιστημονική προσέγγιση. Αυτή η διατριβή επιχειρεί να απαντήσει μεθοδικά σε κάθε ένα από τα κύρια ζητήματα που περιγράφονται παραπάνω και να διευρύνει τις τρέχουσες γνώσεις μας σχετικά με την άνιση απόδοση καινοτομίας των κρατών μελών όσον αφορά την εναλλακτική χρήση καυσίμων. Αυτή η μελέτη στοχεύει στην ανάλυση της συμπεριφοράς των καταναλωτών προκειμένου να σχεδιάσει και να προτείνει πολιτικές που θα αυξήσουν αποτελεσματικά την απορρόφηση πράσινων τεχνολογιών καυσίμου. Ως πρώτο βήμα, πραγματοποιήθηκε μια εθνική έρευνα για να καταγραφούν οι συνήθειες, οι ανάγκες και οι προσδοκίες των ιδιοκτητών αυτοκινήτων, και να καθοριστούν τα κύρια κριτήρια με τα οποία οι καταναλωτές επιλέγουν εναλλακτικές τεχνολογίες καυσίμων. Για το σκοπό αυτό, σχεδιάστηκε ένα πείραμα διακριτών επιλογών για να αντλήσει τη βαρύτητα που αποδίδουν οι καταναλωτές στα διάφορα κριτήρια κατά την αγορά αυτοκινήτου. Το πείραμα επιλογής περιλαμβάνει τέσσερις τύπους συνδυασμών αυτοκινήτων / καυσίμων: φυσικό αέριο, βενζίνη, ντίζελ και υγραέριο, χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους, περιβαλλοντικές επιδόσεις, αποδοτικότητα κόστους, ασφάλεια και μια λίστα πολιτικών και κινήτρων. Μια ανάλυση του δείγματος βοήθησε στον προσδιορισμό ομάδων καταναλωτών με παρόμοια χαρακτηριστικά και μοτίβα στη διαδικασία λήψης απόφασης και αποκάλυψε διαφορετικούς τύπους οδηγών που είναι πιο πιθανό να επενδύσουν σε τεχνολογίες φυσικού αερίου. Για κάθε ομάδα καταναλωτών αναπτύχθηκε ένα μοντέλο logit (MNL), το οποίο υποδεικνύει ότι η αύξηση της πυκνότητας υποδομής ανεφοδιασμού, η τιμή καυσίμου και η ύπαρξη κινήτρων, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερη διείσδυση των οχημάτων φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά. Υπάρχουν συγκριτικά πολύ λίγες μελέτες που ασχολούνται με την υιοθέτηση εναλλακτικών τεχνολογιών καυσίμων σε επαγγελματικά οχήματα που χρησιμοποιούνται στις αστικές εμπορευματικές μεταφορές. Ένας ακόμη στόχος της διατριβής ήταν να διευρύνουμε τις γνώσεις μας και να κατανοήσουμε τους διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχή διάδοση των εναλλακτικών καυσίμων, αναλύοντας την απόκριση τόσο των οδηγών όσο και των ιδιοκτητών στόλου στη χρήση του CNG σε διαφορετικά σενάρια αγοράς. Αυτή η διατριβή στοχεύει στον εντοπισμό στάσεων και αντιλήψεων των ιδιοκτητών στόλου και των εταιρειών logistics, που δραστηριοποιούνται στην Αθήνα, και την πιθανή μετατροπή των στόλων τους σε διπλού καυσίμου. Τα αποτελέσματα της πιλοτικής έρευνας υπογραμμίζουν δύο βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την υιοθέτηση εναλλακτικής τεχνολογίας καυσίμων. Ο πρώτος αναφέρεται στη σημασία του τύπου της οργανωτικής δομής που ακολουθεί κάθε εταιρεία και ο δεύτερος στη δυσπιστία των ιδιοκτητών του στόλου στη σταθερότητα των εθνικών στρατηγικών πολιτικής που σχετίζονται με την βιώσιμη κινητικότητα. Η συμβολή και η καινοτομία αυτής της έρευνας καλύπτει διάφορα θέματα. Διενεργήσαμε δύο τύπους ερευνών που στοχεύουν σε διαφορετικά τμήματα της αγοράς: τους ιδιοκτήτες ιδιωτικών αυτοκινήτων και τις εταιρείες logistics. Από όσο γνωρίζουμε, αυτή είναι η πρώτη φορά που συλλέχθηκαν τόσο στοιχεία δεδηλωμένης όσο και αποκαλυφθείσας προτίμησης για την τεχνολογία φυσικού αερίου που καλύπτει τις εμπορευματικές και επιβατικές μεταφορές στην Ελλάδα. Το ερωτηματολόγιο σχεδιάστηκε με βάση μια εκτεταμένη βιβλιογραφική επισκόπηση που καλύπτει την πλειονότητα των παραγόντων που έχουν εντοπιστεί, όπως: πραγματικές και αντιληπτές ιδιότητες οχήματος, χαρακτηριστικά χρήσης οχήματος (φορολογικά κίνητρα, κατανάλωση καυσίμου κ.λπ.), κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες, ψυχολογικοί παράγοντες και διαπροσωπική επίδραση στη χρήση εναλλακτικού οχήματος καυσίμου. Τέλος, η ερμηνεία των αποτελεσμάτων του μοντέλου logit μεταφράστηκαν σε μέτρα πολιτικής που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την επιλογή του αυτοκινήτου. Το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Πολιτικής που προτείνεται ως το τελικό αποτέλεσμα αυτής της έρευνας περιλαμβάνει την υλοποίηση πολιτικών δράσεων σε ένα βήμα προς βήμα σχεδιασμό πολιτικής, για την ενίσχυση της χρήσης φυσικού αερίου που βασίζεται όχι μόνο στο τεχνικό πλεονέκτημα του συμπιεσμένου φυσικού αερίου, αλλά και στα βασικά στοιχεία της αλλαγής συμπεριφοράς.