Υποστήριξη δεξιοτήτων κοινωνικής μάθησης μέσα από τον παρεμβατικό ρόλο της δημιουργικής γραφής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Τα πορίσματα πρόσφατων ερευνών έχουν δείξει ότι οι δεξιότητες κοινωνικής μάθησης των παιδιών έχουν κρίσιμη σημασία για την ακαδημαϊκή τους επιτυχία, αλλά και γενικότερα για την κοινωνικο-συναισθηματική τους υγεία. Έτσι, τα τελευταία χρόνια δίνεται μεγάλη προσοχή σε προγράμματα που επιδιώκουν την ενίσχυσή τους. Η μελέτη αυτή παρουσιάζει τη διαδικασία σχεδιασμού, οργάνωσης και υλοποίησης, καθώς και τα αποτελέσματα της αξιολόγησης ενός σχετικού με τα παραπάνω προγράμματος, το οποίο φέρει τον τίτλο «Δημιουργική Γραφή και Δεξιότητες Κοινωνικής Μάθησης». Πρόκειται για ένα ελληνικό σχολικό πρόγραμμα πρωτογενούς πρόληψης 25 περίπου εβδομάδων, που έχει στόχο την ενίσχυση των δεξιοτήτων κοινωνικής μάθησης σε μαθητές της Ε΄ και ΣΤ΄ τάξης του δημοτικού σχολείου με εκπαιδευτικά εργαλεία τη Δημιουργική Γραφή και τη Λογοτεχνία βαλκανικών χωρών. Στην έρευνα για την αποτελεσματικότητά του, συμμετείχαν 39 δάσκαλοι του νομού Θεσσαλονίκης. Η πειραματική ομάδα αποτελούνταν από 382 μαθητές, ενώ 191 ήταν τα παιδιά, τα οποία προερχόμενα από παρόμοια κοινωνικο-οικονομικά περιβάλλοντα, εξισώθηκαν με τα παιδιά της ομάδας παρέμβασης ως προς τις μεταβλητές του φύλου, της εθνικότητας, του βαθμού γραφής στην ελληνική γλώσσα, της οικογενειακής κατάστασης και του μορφωτικού επιπέδου των γονέων και στη συνέχεια αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου. Για τη μέτρηση της αλλαγής στις δεξιότητες κοινωνικής μάθησης των παιδιών χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο υψηλής αξιοπιστίας εσωτερικής συνοχής, με δείκτες Cronbach’s alpha, οι οποίοι κυμάνθηκαν από 0,89 έως 0,97>0,7. Τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν από τους ίδιους τους δασκάλους-υπεύθυνους των τάξεων του δείγματος και συγκεντρώθηκαν στην αρχή (πριν την παρέμβαση), αλλά και στο τέλος (μετά την ολοκλήρωση της παρέμβασης) του ακαδημαϊκού έτους. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του προγράμματος έδειξαν πως η ομάδα παρέμβασης μετά το τέλος της εφαρμογής του προγράμματος εμφάνισε στατιστικώς σημαντικά μεγαλύτερες βελτιώσεις από τις επιδόσεις της ομάδας ελέγχου στις εξής δεξιότητες: προσαρμογή σε οδηγίες, αυτορρύθμιση, προσοχή, συγκλίνουσα-αποκλίνουσα σκέψη, καινοτομία-δημιουργικότητα, μεταγνώση, προσωπική και κοινωνική υπευθυνότητα κι ενσυναίσθηση. Οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια δείχνουν ότι παρόμοια προγράμματα έχουν δείξει βελτίωση στις δεξιότητες κοινωνικής μάθησης των παιδιών και κατ’ επέκταση στην ακαδημαϊκή τους επίδοση. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό για τα σχολεία να εφαρμόσουν τέτοιου είδους εκπαιδευτικές προσεγγίσεις, οι οποίες έχουν αξιολογηθεί κι έχουν κριθεί αποτελεσματικές.