Δημογραφία, κοινωνική ασφάλιση, χρηματοοικονομικός-ασφαλιστικός κίνδυνος

Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης μιας χώρας αποτελεί ένα υποσύνολο της λειτουργίας του συνόλου της οικονομίας. Η δυσκολία και η πολυπλοκότητα στην μελέτη ενός συστήματος κοινωνικής ασφάλισης έγκειται στο γεγονός του ετεροχρονισμού μεταξύ του χρονικού διαστήματος της καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών που αποτελεί τον εργασιακό βίο ενός ασφαλισμένου και της λήψης των συνταξιοδοτικών παροχών που αποτελεί την περίοδο της συνταξιοδότησης. Για τον λόγο αυτό, σε ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης δεν αρκεί η παρούσα μελέτη αυτού, αλλά πρέπει να μελετάται και η μελλοντική του οικονομική βιωσιμότητα, ώστε να διασφαλίζονται η καταβολή και η επάρκεια των παροχών, τόσο για τους σημερινούς, όσο και για τους μελλοντικούς συνταξιούχους. Το αντικείμενο της παρούσας διατριβής είναι η ανάδειξη και διερεύνηση της σύνδεσης της δημογραφίας με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Ειδικότερα, διερευνώνται οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης – ύφεσης στις δημογραφικές συνιστώσες του πληθυσμού της Ελλάδας και εν συνεχεία διερευνήθηκε: α) αρχικά αν οι επιπτώσεις αυτές (μεταβολές των δημογραφικών συνιστωσών) προκάλεσαν επιπτώσεις στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της Ελλάδας και β) αν ναι, ποιο είναι το μέγεθος των επιπτώσεων των μεταβολών των δημογραφικών συνιστωσών σε απόλυτες τιμές (χρηματικές μονάδες) και σε σχετικές τιμές (μεταβολή δεικτών). Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε στη διατριβή για την μέτρηση των παρουσών και μελλοντικών επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στις δημογραφικές συνιστώσες, είναι αυτή των οικονομικών προβολών. Δηλαδή, αναπτύχθηκε ένα μοντέλο οικονομικών προβολών με το οποίο μετρήθηκαν, σε οικονομικούς όρους, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις δημογραφικές συνιστώσες, οι οποίες με την σειρά τους επηρεάζουν την οικονομική ισορροπία και κοινωνική αποτελεσματικότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Τα βασικά συμπεράσματα της διατριβής είναι ότι οι πολιτικές λιτότητας των μνημονίων που εφαρμόστηκαν κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης (2009-2018) στην Ελλάδα, δεν επέφεραν καμία βελτίωση στη βιωσιμότητα των δημοσιονομικών του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, αντιθέτως το τελικό αποτέλεσμα ήταν ο περιορισμός της κοινωνικής ασφάλισης και της κοινωνικής αποτελεσματικότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Μέσω της παρούσας διατριβής μπορεί να ξεκινήσει μια περαιτέρω έρευνα που να χρησιμοποιεί το οικονομικό μοντέλο προβολών που αναπτύχθηκε στη διατριβή το οποίο θα μπορούσε να συμπληρωθεί με ένα μοντέλο δημογραφικών προβολών διερευνώντας έτσι συγκεκριμένες δημογραφικές πολιτικές, που να αντισταθμίζουν τις μελλοντικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και ύφεσης στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης οι οποίες αποτιμήθηκαν στην παρούσα διατριβή.