Οζώδης δερματίτιδα των βοοειδών

Η χρήση ζωντανών εμβολίων ελαττωμένης λοιμογόνου δύναμης με στέλεχος Neethling, για την ανοσοποίηση των βοοειδών έναντι του ιού της οζώδους δερματίτιδας των βοοειδών (Lumpy skin disease virus, LSDV), συσχετίζεται με την εμφάνιση σε ένα ποσοστό ζώων, μικρών δερματικών επιφανειακών οζιδίων, που προσoμοιάζουν με τα οζίδια του νοσήματος. Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις στο εμβόλιο επιβάλλουν τη διάκριση των επιζωοτικών (άγριων στελεχών του ιού που προκαλούν επιζωοτία) και εμβολιακών στελεχών του LSDV για την επιτήρηση σε εκτροφές που εφαρμόστηκε εμβολιασμός, ώστε να διασφαλίζεται η στοχευμένη θανάτωση των ζώων που νοσούν. Σκοπός της διατριβής ήταν η αλληλούχιση ολόκληρου του γονιδιώματος του ελληνικού επιζωοτικού στελέχους LSDV, η ανάπτυξη νέων διαγνωστικών μεθόδων real-time PCR για την επιτήρηση σε εκτροφές που εφαρμόζεται εμβολιασμός και η διερεύνηση της παρεχόμενης παθητικής ανοσίας στους μόσχους. Αλληλουχήθηκε το επιζωοτικό LSDV στέλεχος Evros/GR/15 σε ολόκληρο το γονιδίωμα και ταυτοποιήθηκαν οι διαφορές με την αλληλουχία αναφοράς και με άλλα επιζωοτικά LSDV στελέχη. Τέλος, αναγνωρίστηκαν οι κατάλληλες περιοχές του γονιδιώματος του Evros/GR/15 που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον σχεδιασμό real-time PCR μεθόδων. Στη συνέχεια έγινε ανάπτυξη και επικύρωση μιας νέας διαγνωστικής μεθόδου DIVA real-time PCR για τη διάκριση των επιζωοτικών και εμβολιακών στελεχών του LSDV. Η νέα μέθοδος σχεδιάστηκε στοχεύοντας το γονίδιο GPCR και αξιολογήθηκε ως πολύ ειδική και ευαίσθητη μοριακή μέθοδος. Η DIVA real-time PCR είναι μέθοδος εκλογής για την επιτήρηση σε εκτροφές που εφαρμόζεται εμβολιασμός και η εφαρμογή της δίνει τη δυνατότητα της γρήγορης διαφορικής διάγνωσης ανάμεσα στα περιστατικά της νόσου και στα περιστατικά αντιδράσεων στα εμβόλια. Περαιτέρω, στα πλαίσια της διατριβής πραγματοποιήθηκε η ανάπτυξη μιας δεύτερης διαγνωστικής μεθόδου real-time PCR για την ανίχνευση των επιζωοτικών στελεχών του LSDV στοχεύοντας το γονίδιο EEV του LSDV, με την ταυτόχρονη ανίχνευση ενδογενούς μάρτυρα β-ακτίνης. Σε ζώα με αντίδραση στο εμβόλιο, όπου εντοπίζονται υψηλοί τίτλοι του εμβολιακού LSDV στελέχους, η μέθοδος παρέχει τη δυνατότητα ανίχνευσης πολύ μικρών συγκεντρώσεων του επιζωοτικού LSDV, καθιστώντας δυνατό τον έλεγχο της αφανούς κυκλοφορίας του επιζωοτικού LSDV που θα μπορούσε εν δυνάμει να καλυφθεί κατά τους εμβολιασμούς. Τέλος, για πρώτη φορά εκτιμήθηκε ο τίτλος και η διάρκεια των μητρικών εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι του εμβολιακού Neethling LSDV στελέχους, σε μόσχους εμβολιασμένων αγελάδων ελληνικής εκτροφής. Διαπιστώθηκε ότι, ο μεγαλύτερος αριθμός των μόσχων δεν προστατεύεται από τη μητρική ανοσία μέσω του πρωτογάλακτος μετά τον 3ο μήνα και πιθανόν και μετά το 2ο μήνα της ζωής τους, καθώς μόνο σε μόσχους με υψηλούς τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων την 3η ημέρα της ζωής τους, η μητρική ανοσία διήρκεσε μέχρι την 90η ημέρα. Από τα ευρήματα αυτά προκύπτει ότι οι ισχύουσες κατευθυντήριες οδηγίες για την ηλικία έναρξης των εμβολιασμών κατά της οζώδους δερματίτιδας των βοοειδών θα πρέπει να αναθεωρηθούν, ώστε να μειωθεί ο πληθυσμός των ευπαθών στη μόλυνση βοοειδών και να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων ελέγχου της νόσου στην Ελλάδα και την Ευρώπη.