Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στην ΕΣΣΔ

Από το 1917 η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία ζούσε εντός ενός καθεστώτος που εξαρτούσε την επιτυχία του από την εξαφάνισή της. Την ολοκληρωτική της εξαφάνιση σταμάτησε η εισβολή των Γερμανών στην ΕΣΣΔ. Το καθεστώς χρειάστηκε για την επιβίωσή του να κινητοποιήσει και την πριν διωκόμενη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία κι έτσι εγκαινιάστηκε μια περίοδος συνεργασίας αλλά και ασφυκτικού ελέγχου που διήρκεσε μέχρι το θάνατο του Ι.Β.Στάλιν (5-3-1953). Κατόπιν ξεκινά μια περίοδος περιθωριοποίησής της διότι το τμήμα Προπαγάνδας και Διαφώτισης που ανήκε στο σκληρό πυρήνα του κομματικού μηχανισμού προσπαθούσε να θέσει ασφυκτικά υπό τον έλεγχό του όλο τον δημόσιο τομέα και την ένιωθε σαν ξένο σώμα. Ο Ν.Σ.Χρουστσιόφ αναγκάστηκε να καταδιώξει την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία διότι εξελέγη χάρη σε αυτό το μηχανισμό και ήταν δέσμιος του. Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αναγκάστηκε να επιδοθεί σε έναν αγώνα επιβίωσης που διήρκεσε με υφέσεις και εξάρσεις μέχρι τη διάλυση της ΕΣΣΔ (26-12-1991).