Στοιχεία του μικροπεριβάλλοντος στον καρκίνο του μαστού ως προγνωστικός δείκτης

ΣΚΟΠΟΣ: Οι νεοπλασματικοί όγκοι και το μικροπεριβάλλον τους αντιπροσωπεύουν οργανωμένα «οικοσυστήματα», όπου κύτταρα του όγκου και του ανοσοποιητικού συστήματος των διαφορετικών χωροταξικών διαμερισμάτων (κέντρο όγκου - ΤC & διηθητικό μέτωπο - ΙΜ) βρίσκονται σε δυναμική αλληλεπίδραση που είναι καθοριστική για την εξέλιξή του και την κλινική έκβαση των ασθενών. Στον καρκίνο του μαστού έχουν πλημμελώς μελετηθεί η χωροταξική κατανομή των διαφόρων ανοσολογικών κυττάρων και η σημασία της παρουσίας και του αριθμού των περινεοπλασματικών Τριτογενών Λεμφοειδών Δομών σε σχέση με την πρόοδο της νόσου. Οι τελευταίες δομές, ορίζονται ως λεμφοειδείς αθροίσεις με μορφολογικά και ανοσοϊστοχημικά χαρακτηριστικά Δευτερογενών Λεμφοειδών Οργάνων. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η διερεύνηση της προγνωστικής σημασίας των κυτταρικών πυκνοτήτων των CD8+ και CD163+ ανοσολογικών κυττάρων στα διαμερίσματα του όγκου αλλά και των περινεοπλασματικών TLS, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με τα παραπάνω. ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ: Κατά την ιστολογική αξιολόγηση 167 ασθενών με επιβεβαιωμένο διηθητικό ΒCa, πραγματοποιήθηκαν ανοσοϊστοχημικές χρώσεις με (CD4, CD8, CD163, FoxP3) σε κεντρική τομή του όγκου και ελήφθησαν μικροφωτογραφίες από το κέντρο και το διηθητικό μέτωπο του όγκου από κάθε ανοσοϊστοχημικώς κεχρωσμένο πλακίδιο. Επίσης πραγματοποιήθηκε η καταμέτρηση των TLS κατά την περιφέρεια των νεοπλασματικών όγκων (σε απόσταση έως 5 χιλιοστά από το IM). Η κλινική παρακολούθηση ήταν διαθέσιμη για 112 από τους ασθενείς αυτούς. Η κυτταρική πυκνότητα των CD8+ και CD163+ υπολογίστηκε με τη βοήθεια ανοσοϊστοχημικού ελέγχου, μικροφωτογραφιών και λογισμικού (parcticle analysis του ImageJ). Η παρουσία και ο αριθμός των TLS στις τομές A&H με επικουρική χρήση ανοσοϊστοχημείας στις αμφίσημες περιπτώσεις. Η στατιστική ανάλυση έγινε με το IBM SPSS Statistics 24. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Τα αποτελέσματα των μετρήσεων υπέδειξαν πως η συνδυασμένη αξιολόγηση των κυτταρικών πυκνοτήτων των CD8+ και CD163+ ανοσολογικών κυττάρων που διηθούν τα διαμερίσματα του όγκου (TC και IM) μπορούν να βελτιώσουν την ακρίβεια της πρόβλεψης στην πρόοδο της νόσου (OS και DFS). Η παρουσία CD8+ αυξημένων κυτταρικών πυκνοτήτων στο κέντρο του όγκου και μειωμένων στο διηθητικό μέτωπο ή/και χαμηλών CD163+ συγκεντρώσεων στο κέντρο του όγκου και υψηλών στο κυτταρικό μέτωπο σχετίζονται με ευνοϊκή πρόγνωση ενώ, μια αντίστροφη ανοσολογική κυτταρική κατανομή με δυσμενή. Όσον αφορά την παρουσία και τον αριθμό των περινεοπλασματικών TLS η απουσία των τελευταίων συσχετίστηκε με μεγαλύτερο διάστημα ελεύθερου νόσου (DFS) και συνολικής επιβίωσης (OS) σε σχέση με ασθενείς στους οποίους ανευρέθηκαν TLS, και αυτή η αρνητική συσχέτιση παρατηρείται για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία. Επιπρόσθετα, πέραν της παρουσίας, πολύ σημαντικός είναι κι ο αριθμός των ΤLS για την πρόγνωση δεδομένου ότι οι ασθενείς με περισσότερα TLS παρουσίασαν δυσμενέστερη πρόγνωση. Συνδυάζοντας τις ποσοτικές μετρήσεις των TLS με τις ανοσολογικές υπογραφές (όπως αυτές προέκυψαν από την κατανομή των CD8+ & CD163+ υποπληθυσμών στο ΤC και στο ΙΜ) δημιουργήθηκαν δυο συνδυαστικές ανοσολογικές υπογραφές με βελτιωμένη προγνωστική αξία. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τα αποτελέσματα που απορρέουν από αυτήν τη διατριβή επιβεβαιώνουν την ύπαρξη μιας δυναμικής αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους ανοσολογικούς κυτταρικούς υποπληθυσμούς (CD8+ και CD163+) των διαφορετικών διαμερισμάτων του όγκου και των περινεοπλασματικών - TLS, η οποία φαίνεται να επηρεάζει την κλινική έκβαση ασθενών με ΒCa.