Ο Stanley Cavell και η συμβολή του στη φιλοσοφική θεμελίωση του αμερικανικού κινηματογράφου

Αυτή η διατριβή προσπαθεί να προσεγγίσει τον κινηματογράφο μέσα από τη φιλοσοφική προοπτική, προσπαθώντας να ανιχνεύσει τις τυχαίες ή μη φιλοσοφικές προεκτάσεις του, καθώς και να χρησιμοποιήσει τα αναλυτικά εργαλεία του πεδίου της φιλοσοφίας του κινηματογράφου. Η διατριβή επιχειρεί, επίσης, να προτείνει μια συγκεκριμένη μέθοδο ανάλυσης ταινιών, μια ανάλυση βασισμένη στο Stanley Cavell και δευτερευόντως στους Wittgenstein, Austin, Quine και Derrida. Πρώτον, επιχειρεί να ορίσει τον κινηματογράφο φιλοσοφικά χρησιμοποιώντας τη σκέψη του Cavell και του Derrida. Επιπλέον, η εργασία επιχειρεί να βρει τη σχέση μεταξύ κινηματογραφικής, φιλοσοφικής και καλλιτεχνικής απροσδιοριστίας καθώς και τη σχέση μεταξύ επιστημολογικού και κινηματογραφικού ρεαλισμού. Αναλύει επίσης το έργο του Κιούμπρικ Μάτια Ερμητικά Κλειστά χρησιμοποιώντας την έννοια της επαναγνώρισης (acknowledgement) του Cavell και εξετάζει την λειτουργία των γλωσσικών παιγνίων του Wittgenstein στον κινηματογράφο και ειδικότερα στον Κυνόδοντα του Γιώργου Λάνθιμου. Τέλος, η διατριβή αναφέρεται στις αλλαγές που συμβαίνουν και θα συμβούν στον κινηματογράφο λόγω της χρήσης των νέων τεχνολογιών. Συμπερασματικά, η φιλοσοφία του κινηματογράφου δεν πιστεύουμε πως περιορίζεται ασφυκτικά στην ίδια. Το συγκεκριμένο πεδίο έχει να μας διδάξει πολλά τόσο σε σχέση με την τέχνη όσο και σε σχέση με τη φιλοσοφία: 1) η έννοια της επαναγνώρισης του Cavell μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο αλλά και σε κάθε δυνατή σεναριακή ή και λογοτεχνική πλοκή, 2) η επιρροή που μπορεί να έχει η φιλοσοφική σκέψη στις τέχνες είναι αρκετά διευρυμένο πεδίο που θα ήταν καλό να αναζητηθεί και να αναζητείται και στο χώρο της ελληνικής τέχνης με εφαλτήριο τη φιλοσοφία του κινηματογράφου, 3) οφείλουμε να μιλήσουμε για την ισχύ της εικόνας, πόσω μάλλον της κινηματογραφικής εικόνας, όχι μόνο στα πλαίσια του εντυπωσιασμού και της αληθοφάνειάς της αλλά για το πώς αυτή μπορεί πια να προβάλλει φιλοσοφικές ιδέες ή καταστάσεις που ενδέχεται να έχουν φιλοσοφικές προεκτάσεις –σε αυτήν την περίπτωση ωφελείται η ίδια η φιλοσοφία, καθώς αυτό για το οποίο μιλάς και επιχειρηματολογείς, μπορείς απλά και να το δείξεις και κυρίως να το δεις και εσύ ως τρίτος, 4) η έννοια της αποκάλυψης του κόσμου της καθημερινότητας μέσα από τον κινηματογράφο μπορεί να εξυπηρετήσει αλλά και να θεμελιώσει επιστημονικά πολλά είδη τεχνών που συμβαίνουν σε επίπεδο γειτονιάς και κοινότητας και εμπλέκουν ένα καλλιτεχνικό δρώμενο/εγχείρημα με τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας (community projects), 5) η ίδια η αποκάλυψη/ανακάλυψη της καθημερινότητας μέσα από τον κινηματογράφο όπως το αποτυπώνει ο Cavell αποτελεί μια ευκαιρία επανασύστασης της σχέσης του ατόμου με τον εαυτόν του, με τους άλλους, με τον κόσμο του, με τον εκφερόμενο λόγο του, 6) όλα τα παραπάνω ενδέχεται να αποκαλύψουν στον ίδιον τον άνθρωπο που κρίνει και δημιουργεί, άγνωστες πτυχές του εαυτού του και των άλλων, 7) ο κινηματογράφος μας θέτει, τελικά, ενώπιον των πράξεών μας και είναι ουσιαστικά μια εξόχως αυτογνωσιακή τέχνη.