Αξιολόγηση εσωκλίματος και ανάπτυξη δεικτών άνεσης για κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας

Σκοπός της διδακτορικής διατριβής αποτελεί η ερμηνεία και ενσωμάτωση των εξατομικευμένων χαρακτηριστικών των χρηστών κτιρίων γραφείων στην αντίληψη άνεσής του. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύχθηκε ένα μεθοδολογικό πλαίσιο ολοκληρωμένης αξιολόγησης και προσδιορισμού της άνεσης, όπου ο χρήστης και οι ιδιαιτερότητές του θα ενσωματώνονται στις κλασσικές αρχές προσδιορισμού της. Στόχος της αναπτυχθείσας μεθοδολογίας αποτελεί η ανάπτυξη ενός υβριδικού εξατομικευμένου δείκτη προσδιορισμού της άνεσης κατά την καλοκαιρινή και χειμερινή περίοδο, με τις κλασσικές παραμέτρους προσδιορισμού (θερμοκρασία αέρα, σχετική υγρασία, ταχύτητα αέρα, ενδυμασία, δραστηριότητα κ.λπ.), να εμπλουτίζονται από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ψυχολογίας και των αναγκών των χρηστών (αντοχή στις θερμοκρασιακές διαφορές, διακόσμηση-διαρρύθμιση χώρου, περιβαλλοντική συνείδηση κ.λπ.). Αναλυτικότερα, πραγματοποιήθηκε ανάπτυξη ενός μοντέλου υποκειμενικής αντίληψης της άνεσης, όπου πραγματοποιείται ποσοτικοποίηση αυτών των μεγεθών και επαλήθευση μέσω συνδυασμού ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας. Αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης αποτελεί η καλύτερη κατανόηση της αντίληψης άνεσης των χρηστών κτιρίων γραφείων. Η χρησιμότητα του μοντέλου έγκειται στην καλύτερη ερμηνεία των αποτελεσμάτων ερευνών θερμικής άνεσης μέχρι και σήμερα συμβάλλοντας στην αποτελεσματική παρέμβαση σε ότι αφορά τον επανασχεδιασμό ή την αναβάθμιση κτιρίων και στον πιο αποδοτικό σχεδιασμό νέων κτιρίων όπου είναι γνωστός ο πληθυσμός (ομοειδής ομάδες) καθώς επιτρέπεται ο εκ των προτέρων καλύτερος σχεδιασμός του κτιριακού κελύφους, των ηλεκτρομηχανολογικών (Η/Μ) συστημάτων και της γενικότερης λειτουργίας του κτιρίου. Κύρια στοιχεία καινοτομίας της διατριβής αποτελούν ο εμπλουτισμός των κλασσικών αρχών προσδιορισμού της άνεσης με την ενσωμάτωση του χρήστη και των χαρακτηριστικών του, μέσα από την καταγραφή άμεσα και έμμεσα μετρούμενων παραμέτρων και τέλος ο προσδιορισμός της αντίληψης άνεσης όχι πλέον ποιοτικά αλλά ποσοτικά μέσα από τη χρήση μοντέλων δομικών εξισώσεων.Για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων της διατριβής διεξήχθη βιβλιογραφική ανασκόπηση αναφορικά με το κτιριακό απόθεμα και τις ανάγκες του, τις συνθήκες εσωτερικού περιβάλλοντος των κτιριακών εγκαταστάσεων και την καταγραφή των παραμέτρων προσδιορισμού της άνεσης μέχρι και σήμερα. Από την ανασκόπηση αυτή διαπιστώθηκαν ερευνητικά κενά στην ενσωμάτωση του χρήστη στον προσδιορισμό της άνεσης οπότε πραγματοποιήθηκε εφαρμογή της αναπτυχθείσας μεθοδολογίας. Η εφαρμογή αυτή υλοποιήθηκε σε 14 κτίρια γραφείων και 1067 εργαζομένους, του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, διεξήχθη έρευνα πεδίου στα κτίρια αυτά και παράλληλη έρευνα ερωτηματολογίου στους εργαζομένους. Από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν, αποτυπώθηκε το προφίλ και οι ανάγκες των χρηστών καθώς και τα χαρακτηριστικά των κτιριακών εγκαταστάσεων, επισημαίνοντας παραμέτρους επίδρασης στην άνεση και στην αντίληψη άνεσης των χρηστών. Τελικό αποτέλεσμα της ανάλυσης αποτέλεσε η διατύπωση δύο υβριδικών εξατομικευμένων δεικτών προσδιορισμού της αντίληψης άνεσης χρηστών κτιρίων γραφείων (ένας για το καλοκαίρι και ένας για τον χειμώνα). Οι δείκτες αυτοί λαμβάνουν πλέον υπόψη τους θερμοφυσικές παραμέτρους εσωκλιματικών συνθηκών, όπως τα επίπεδα θερμοκρασίας, ποιότητας αέρα, ταχύτητας αέρα και δεικτών άνεσης, και εξατομικευμένων χαρακτηριστικών χρηστών, όπως η αντοχή στις θερμοκρασιακές συνθήκες, η αξιολόγηση στοιχείων διακόσμησης- διαρρύθμισης και εργονομίας του χώρου, η εμφάνιση συμπτωμάτων του ασθενούς κτιρίου κ.ά. καθώς και των χαρακτηριστικών της κατασκευής, όπως η θέση του γραφείου και η πυκνότητα δόμησης στην περιοχή της κτιριακής εγκατάστασης.Συμπερασματικά, ο προσδιορισμός της αντίληψης άνεσης αποτελεί μια πολυπαραμετρική συνθήκη στην οποία η ενσωμάτωση έμμεσα προσδιορίσιμων παραμέτρων που σχετίζονται με τον χρηστή συμβάλλουν καθοριστικά στο τελικό αποτέλεσμα. Ενδεικτικά, από τους αναπτυχθέντες δείκτες προκύπτει πως τα στοιχεία διακόσμησης-διαρρύθμισης του χώρου μπορούν να επηρεάσουν έντονα την αντίληψη άνεσης των χρηστών κτιρίων γραφείων. Τέλος, σημαντικό συμπέρασμα της διατριβής αποτελεί η δυνατότητα ευρείας χρήσης που μπορεί να έχουν οι αναπτυχθέντες δείκτες, καθώς δίνεται πλέον η δυνατότητα στους μελετητές γνωρίζοντας το προφίλ των τελικών χρηστών, να επιλέξουν την κατάλληλη προσέγγιση αναβάθμισης της εκάστοτε κτιριακής εγκατάστασης.