Μία τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη της επίδρασης της λιραγλουτίδης στην αρτηριακή πίεση υπερτασικών ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

Η επίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2) αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα του καθιστικού τρόπου ζωής και των αυξανόμενων ποσοστών παχυσαρκίας. Οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση του νοσήματος διευρύνονται συνεχώς με την προσθήκη νέων φαρμακευτικών κατηγοριών με πλειοτρόπες δράσεις πέρα από τη γλυκαιμική ρύθμιση. Στο πλαίσιο αυτό οι αγωνιστές των υποδοχέων του γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου 1 (glucagon-like peptide 1) όπως η λιραγλουτίδη αποτελούν ενέσιμες αντιδιαβητικές θεραπείες με παράπλευρα οφέλη για τους ασθενείς καθώς μειώνουν το σωματικό βάρος ενώ παράλληλα ελαττώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε ασθενείς με εγκατεστημένη αθηροσκληρωτική νόσο. Επίσης, έχουν νεφροπροστατευτική δράση αναστέλλοντας την εξέλιξη της λευκωματουρίας. Οι ασθενείς με ΣΔτ2 εμφανίζουν άλλωστε πολλές συννοσηρότητες μεταξύ των οποίων ιδιαίτερα συχνή είναι η ύπαρξη αρτηριακής υπέρτασης η οποία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων και θανάτου. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν η διερεύνηση της επίδρασης της λιραγλουτίδης, ενός μακράς δράσης αγωνιστή των υποδοχέων του GLP-1, στην αρτηριακή πίεση υπερτασικών ασθενών με ΣΔτ2 μέσα από μία διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή. Επιλέξιμοι κρίθηκαν ασθενείς με ανεπαρκή γλυκαιμική ρύθμιση (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη 7-10%) και προϋπέρταση ή υπέρταση σταδίου Ι οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν σε θεραπεία διάρκειας πέντε εβδομάδων με λιραγλουτίδη ή εικονικό φάρμακο. Για την αξιολόγηση της επίδρασης της λιραγλουτίδης στην αρτηριακή πίεση και την καρδιακή συχνότητα χρησιμοποιήθηκε η 24ωρη κατ’ οίκον καταγραφή, ενώ παράλληλα αναπτύχθηκε και μία μηχανιστική μελέτη για να εξακριβωθεί η δράση της λιραγλουτίδης στον χειρισμό του νατρίου από τους νεφρούς. Στη μελέτη συμμετείχαν 62 ασθενείς με μέση ηλικία 60.2 έτη που τυχαιοποιήθηκαν εξίσου σε λιραγλουτίδη και εικονικό φάρμακο. Όλοι οι συμμετέχοντες λάμβαναν ήδη αγωγή με μετφορμίνη, ενώ ποσοστό 35.5% και 14.5% λάμβανε επιπλέον αγωγή με σουλφονυλουρίες και πιογλιταζόνη αντίστοιχα. Πέρα από τη βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο η λιραγλουτίδη μείωσε τη μέση 24ωρη συστολική αρτηριακή πίεση κατά 5.73 mmHg [95% διάστημα εμπιστοσύνης (confidence interval – CI) –9.81 έως –1.65], αλλά είχε ουδέτερη επίδραση στη μέση 24ωρη διαστολική αρτηριακή πίεση (μέση διαφορά από εικονικό φάρμακο –1.42 mmHg; 95% CI –4.25 έως 1.40). Επίσης, η θεραπεία με λιραγλουτίδη οδήγησε σε αύξηση της μέσης 24ωρης καρδιακής συχνότητας κατά 6.16 σφύξεις/min (95% CI 3.25 έως 9.07) σε σχέση με το εικονικό φάρμακο. Στους ασθενείς που έλαβαν αγωγή με λιραγλουτίδη δεν παρατηρήθηκε αυξημένη αποβολή νατρίου στα ούρα 24ώρου (–2.94 mmol/24ωρο; 95% CI –45.20 έως 39.33). Τέλος, η θεραπεία πέντε εβδομάδων με λιραγλουτίδη οδήγησε σε απόλυτη μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης κατά 0.47% (95% CI –0.86 έως –0.08) χωρίς ουσιαστική μεταβολή του σωματικού βάρους (μέση διαφορά από εικονικό φάρμακο –0.20 kg; 95% CI –1.46 έως 1.06). Συμπερασματικά, βάσει των ευρημάτων από την 24ωρη κατ’ οίκον καταγραφή η βραχύβια θεραπεία με λιραγλουτίδη σε ασθενείς με ΣΔτ2 έχει ευνοϊκή επίδραση στη συστολική αρτηριακή πίεση αν και συνοδεύεται από μία θετική χρονότροπη δράση. Η αντιυπερτασική αυτή δράση της λιραγλουτίδης δεν κατέστη δυνατόν να εξηγηθεί από τη νατριούρηση ή τη μεταβολή του σωματικού βάρους.