Ο ρόλος του κοινωνικού στρες στην διαμόρφωση προσωπικότητας, επικίνδυνης για την ανάπτυξη σοβαρών ψυχικών παθήσεων

Πλαίσιο: Το αστικό περιβάλλον διαβίωσης, η μετανάστευση και η γέννηση ενός ατόμου κατά τη διάρκεια του χειμώνα αποτελούν σταθερούς επιδημιολογικούς παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη σχιζοφρένειας μολονότι η συσχέτισή τους με την σχιζοτυπία παραμένει ακόμη άγνωστη. Το παρόν σύγγραμμα αποτελεί την πρώτη διερεύνηση της συσχέτισης αυτών των επιδημιολογικών παραγόντων κινδύνου με τη θετική σχιζοτυπία, σε μη ασθενείς έφηβους, ελέγχοντας παράλληλα τον ρόλο διάφορων πιθανών συγχυτικών παραγόντων. Μέθοδοι: Συλλέξαμε κοινωνικο-δημογραφικά στοιχεία, δεδομένα οικογενειακής και σχολικής ζωής, διαστάσεις θετικής σχιζοτυπίας και άλλα χαρακτηριστικά προσωπικότητας από 445 μαθητές λυκείου (192 αγόρια, 158 μετανάστες) από 9 δημοτικά διαμερίσματα στην Αθήνα και το Ηράκλειο Κρήτης, που κάλυψαν ένα εύρος γηγενή πληθυσμού και μειονοτικών εθνικοτήτων. Κάνοντας χρήση πολυπαραγοντικών μοντέλων ιεραρχικών γραμμικών παλινδρομήσεων, εκτιμήσαμε τη συσχέτιση των διαστάσεων της σχιζοτυπίας με 1) δημογραφικά στοιχεία κύριου ερευνητικού ενδιαφέροντος (χειμερινός μήνας γέννησης ατόμου, μεταναστευτική ιδιότητα, χαρακτηριστικά διαβίωσης ατόμου σε αστικό περιβάλλον), συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής κατάστασης της οικογένειας του ατόμου και της ψυχικής του υγείας 2) παράγοντες που προέκυψαν από την Principal Component Analysis (PCA) των λοιπών δημογραφικών και προσωπικών δεδομένων και 3) παράγοντες που προέκυψαν από την PCA των ερωτηματολογίων προσωπικότητας. Αποτελέσματα: Τα κορίτσια παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά σχιζοτυπίας συγκριτικά με τα αγόρια. Το Υψηλό Άγχος / Νευρωτισμός αποτέλεσαν τον πιο συνεπή και σημαντικό προγνωστικό παράγοντα όλων των διαστάσεων σχιζοτυπίας και στα δύο φύλα. Στα πλήρως προσαρμοσμένα μοντέλα, η διαβίωση σε αστικό περιβάλλον προέβλεψε τη Μαγική Σκέψη και τις Ασυνήθιστες Εμπειρίες στα κορίτσια, ενώ η γέννηση κατά τη διάρκεια χειμερινού μήνα και η μετανάστευση προέβλεψαν τον Παρανοειδή Ιδεασμό και τις Ασυνήθιστες Εμπειρίες κυρίως στα αγόρια. Συμπεράσματα: Τα ερευνητικά αυτά ευρήματα υποστηρίζουν την υπόθεση του «συνεχούς φάσματος» από την σχιζοτυπία στην σχιζοφρένεια και προσφέρουν πιθανές επεξηγήσεις για 1) τη φύση του κινδύνου που δημιουργούν η γέννηση κατά τη διάρκεια του χειμώνα, η διαβίωση σε αστικό περιβάλλον και η μετανάστευση και 2) τη φύση των σημαντικών διαφορών ανάμεσα στα 2 φύλα. Ο έλεγχος ενός μεγάλου εύρους πιθανών συγχυτικών παραγόντων αυξάνει την σημαντικότητα των προαναφερθέντων ευρημάτων και την πεποίθηση ότι αποτελούν αληθείς και μη τυχαίες συσχετίσεις.