The politics of citizenship in Greece

Η διατριβή διαπραγματεύεται τη φιλελεύθερη αλλαγή στην πολιτική ιθαγένειας. Στόχος είναι να εντοπιστούν οι παράγοντες που ωθούν την αλλαγή πολιτικής και να εξεταστεί η επίδραση των Ευρωπαϊκών μηχανισμών διάχυσης πολιτικής στις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό των κρατών. Κύρια υπόθεση είναι ότι η επιστημονική γνώση που παράγεται σε Ευρωπαϊκά ερευνητικά δίκτυα μπορεί να επηρεάσει τις πολιτικές αποφάσεις σχετικά με την έκβαση των εθνικών πολιτικών ενθαρρύνοντας την κριτική θεωρητική εξέλιξη της έρευνας για τη μετανάστευση και την τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής. Για την επεξήγηση της διαδικασίας αλληλεπίδρασης μεταξύ διακρατικών και εθνικών ιδεών αναλύεται η μεταρρύθμιση του ελληνικού δικαίου ιθαγένειας. Δυο εναλλακτικές, αλλά όχι αμοιβαία αποκλειόμενες, υποθέσεις εργασίας ερευνώνται με τη μέθοδο της διερεύνησης διαδικασίας (process tracing). Η πρώτη υπόθεση αποδίδει αιτιότητα στις αλλαγές στην παραγωγή γνώσης και στη σχέση μεταξύ έρευνας και διαμόρφωσης πολιτικής. Η επιστράτευση της γνώσης και εμπειρογνωμοσύνης από την ΕΕ αναμένεται να λειτουργήσει εργαλειακά, με την τεκμηρίωση να χρησιμοποιείται ως βασική πηγή στη χάραξη πολιτικής. Η δεύτερη υπόθεση εργασίας αποδίδει αιτιώδη συνάφεια στην αλλαγή διακυβέρνησης και τον ιδεολογικό προσανατολισμό του κυβερνώντος κόμματος. Προσδίδει ένα συμβολικό ρόλο στους ήπιους μηχανισμούς πλαισίωσης της ΕΕ, οι οποίοι χρησιμοποιούνται για να νομιμοποιήσουν προκαθορισμένες πολιτικές επιλογές και εκλογικά επικερδείς πολιτικούς στόχους. Σύμφωνα με την ανάλυση της ελληνικής περίπτωσης, η κινητήρια δύναμη της αλλαγής πολιτικής προς την συμπερίληψη των μεταναστών αποδίδεται σε κρατικούς προβληματισμούς και τον πολιτικό ανταγωνισμό παρά στην Ευρωπαϊκή δυναμική. Ωστόσο, οι Ευρωπαϊκοί μηχανισμοί ήπιας πλαισίωσης διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στην διαδικασία θεσμικής αλλαγής. Νέα δεδομένα και νέα θεωρητικά μοντέλα που διαδόθηκαν σε Ευρωπαϊκά ερευνητικά δίκτυα χρησιμοποιήθηκαν εργαλειακά αλλά και συμβολικά, ενδυναμώνοντας τους εθνικούς εμπειρογνώμονες να θέσουν την ιθαγένεια στην πολιτική ατζέντα, να μεσολαβήσουν στην πολιτική σύγκρουση επηρεάζοντας την επικρατούσα αντίληψη σχετικά με τα προβλήματα και τις ενδεχόμενες λύσεις, να δεσμεύσουν τους αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικής στη διαδικασία πολιτικής εκμάθησης, και τελικά να συμβάλουν στην επίτευξη πολιτικής συναίνεσης για την πολιτειακή προσέγγιση της ενσωμάτωσης μεταναστών.