Μεθοδολογία και μαθηματικά «εργαλεία» για τον έλεγχο εφικτότητας υλοποίησης μιας τροχιοδρομικής γραμμής

Η ένταξη σιδηροδρομικής αστικής υποδομής θέτει προς επίλυση στους μελετητές, σημαντικά σχεδιαστικά, κατασκευαστικά και λειτουργικά ζητήματα. Τα προβλήματα αυτά οφείλονται μεταξύ άλλων στη μη ύπαρξη διαθέσιμου χώρου, στην παρουσία και άλλων επιφανειακών μέσων μεταφοράς, στο υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης που πρέπει να παρέχεται στους χρήστες και στην εντονότερη ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον η κατασκευή ενός νέου αστικού σιδηροδρομικού συστήματος είναι τεχνικά δύσκολη και δαπανηρή. Επομένως κρίνεται αναγκαίο να γνωρίζουν οι αρμόδιοι φορείς, το βαθμό εφικτότητας και το κόστος κατασκευής του νέου μέσου, προτού προχωρήσουν σε δαπανηρές μελέτες και σε ακόμη δαπανηρότερες κατασκευές. Η παρούσα διδακτορική διατριβή, χωρίς να αλλάζει τις κατηγορίες και την αλληλουχία των μελετών που απαιτούνται για την υλοποίηση ενός τροχιοδρομικού συστήματος, εντάσσει στην όλη διαδικασία, τον «έλεγχο τεχνικής και λειτουργικής εφικτότητας». Ο έλεγχος εφικτότητας ελέγχει και διαμορφώνει περαιτέρω τις εναλλακτικές λύσεις όδευσης που έχουν προεπιλεγεί στο επίπεδο της μελέτης στρατηγικού σχεδιασμού, έτσι ώστε να αξιολογηθούν στο στάδιο της μελέτης σκοπιμότητας του έργου, στην τελική τους πλέον μορφή. Παράλληλα παράγει κατασκευαστικά, λειτουργικά και οικονομικά στοιχεία του έργου που είναι απαραίτητα στη συνέχεια για τις προμελέτες και τις οριστικές μελέτες. Περιλαμβάνει έξι επί μέρους ελέγχους: έλεγχο εφικτότητας χάραξης και γεωμετρικής ένταξης, έλεγχο των επιπτώσεων στην κυκλοφορία των υπόλοιπων συστημάτων μεταφοράς, στις μετακινήσεις των πεζών, στη στάθμευση και στις χρήσεις γης, έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, έλεγχο της λειτουργικότητας του συστήματος, έλεγχο της κατασκευής και της λειτουργίας του αμαξοστασίου, έλεγχο του κόστους υλοποίησης. Για κάθε έναν από τους παραπάνω επί μέρους ελέγχους εφικτότητας: ολοκληρώθηκε η μεθοδολογική τους προσέγγιση, διαμορφώθηκε το λογικό τους διάγραμμα, καθορίστηκαν τα απαιτούμενα δεδομένα και αναπτύχθηκε ο αλγόριθμος για τη διενέργεια τους. Επιπλέον, στα πλαίσια της παρούσας διατριβής αναπτύχθηκε ένα λογισμικό, το οποίο διενεργεί αυτόματα τους επί μέρους ελέγχους εφικτότητας. Αντλεί τα απαιτούμενα δεδομένα από μία βάση δεδομένων και δίνει τη δυνατότητα στους μελετητές να διενεργούν τον έλεγχο εφικτότητας απλά και γρήγορα. Τα απαιτούμενα δεδομένα, τα οποία συνθέτουν τη βάση των δεδομένων και τα οποία εισάγονται στο λογισμικό, είναι είτε αποτέλεσμα απλών μετρήσεων που διεξάγονται από τους μελετητές στα πλαίσια επιτόπου αυτοψιών είτε αποτέλεσμα υπολογισμών, οι οποίοι εκτελούνται από τους μελετητές. Επίσης, το λογισμικό δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να πραγματοποιούν αλλαγές στα δεδομένα, καθώς και να μελετούν την επιρροή των διαφόρων παραμέτρων του έργου στα αποτελέσματα των ελέγχων εφικτότητας. Τέλος, επιτρέπει τον έλεγχο της εφικτότητας μιας χάραξης γραμμής τραμ σε οποιαδήποτε πόλη, με τρόπο αντικειμενικό, γρήγορο και εύκολο.