Η ποντιακή μουσική ως επέκταση της Βυζαντινής μουσικής

Η διαπραγμάτευση του θέματος: «Η ποντιακή μουσική ως επέκταση της βυζαντινής μουσικής - παιδαγωγική διάσταση» σκοπό έχει: α) τη νοηματοδότησή του ως ιδιωματική ελεύθερη δυναμική γλώσσα ψυχής και αξία ζωής και β) την ανάδειξη του πολιτισμικού αυτού στοιχείου ως τέχνη και παραδοσιακό εργαλείο στο οποίο συμπυκνώνεται ο προσωπικός και ο ομαδικά ιδεολογικός και πολιτισμικός χαρακτήρας του λαού.Η μουσική είναι η προέκταση της φωνής του λαού η οποία με αποκαλυπτικό τρόπο εκφράζεται, επικοινωνεί, συγχρωτίζεται και τελικώς διαπλέκεται σε κάθε κοινωνική και πολιτισμική δράση μιας αέναης συλλογικής και δημιουργικής κινητικότητας. Η ύπαρξη και η χρήση της παραδοσιακής μουσικής τέχνης ως γλώσσα αποτελεί πηγή και παράγοντα ενίσχυσης της ποντιακής ταυτότητας Το κυρίως θέμα της παρούσας εργασίας επικεντρώνεται στη μουσική κληρονομιά ως παραδοσιακή τέχνη στα εθιμοτυπικά δρώμενα και ταυτόχρονα ως γλωσσικό και επικοινωνιακό εργαλείο στην κοινωνική και πολιτισμική ζωή του ποντιακού λαού και όχι μόνο. Σε πρώτη ωστόσο φάση εξετάζεται η ιστορική της· εξέταση η οποία, από ηθική και εθνομουσικολογική σκοπιά είναι επιβεβλημένη διότι αν κάποια πηγή/τεκμήριο το οποίο υποστηρίζει και συνιστά προνόμιο ταυτότητας ενός λαού, αυτό είναι η ιστορία του.Γίνεται μία σύνδεση της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής (βυζαντινή - ποντιακή) με την αρχαιοελληνική μουσική στη βάση κυρίως των μουσικών συστημάτων και των αντιλήψεων για το ρόλο της μουσικής στα παραδοσιακά τελετουργικά δρώμενα και ιδιαίτερα ως μέσο αγωγής στην παιδεία. Ακολούθως γίνεται διάκριση στη μεταξύ τους σχέση ως παράλληλες μουσικές παραδόσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην χρηστικότητα της μουσικής τόσο στον χώρο της εκκλησίας μέσα στην οποία καλύπτει και εκφράζει, τις λειτουργικές ανάγκες ενώ ταυτόχρονα διατρανώνει το λόγο της εκκλησίας και τα υψηλά του θεολογικά μηνύματα όσο και στο πεδίο της κοσμικής και ειδικότερα της μουσικής ζωής του ποντιακού λαού μέσα από τα εθιμοτυπικά δρώμενα τα οποία αποτελούν σημεία αναφοράς του παραδοσιακού του πολιτισμού. Εξετάζεται συνεπώς ως παραδοσιακό εργαλείο τέχνης η οποία χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες σταθερές (ήχοι/τρόποι· ρυθμοί· ρυθμικοί και μελωδικοί τύποι· διαπλοκή διαφορετικών και συγκεκριμένων ήχων/τρόπων ως ενιαία διευρυμένη τονικότητα· φθόγγοι τονικής και μελωδικής βάσης· μουσική έκταση· ρυθμικός παλμός· όγκος ήχου· διάλεκτος· φωνολογική υφή· λεκτικά ιδιώματα κ.ά.)· σταθερές οι οποίες αντανακλώνται σε όλα τα είδη μελοποιίας (αργά επιτραπέζια σταθερού και μακρόσυρτα ελεύθερου ρυθμού καθώς και χορευτικά τραγούδια). Το σύνολο αυτών των δομών συνιστά μία από τις παραμέτρους η οποία ανάγει τη μουσική σε γλωσσικό εργαλείο. Τέλος γίνεται μία ανάλυση και δομική αναφορά των παραδοσιακών μουσικών οργάνων. Κάθε λέξη και φράση, κάθε λόγος, κάθε ανθρώπινη πρακτική και δημιουργία και συνδημιουργία η οποία μετουσιώνεται στη μουσική, αποτελεί αντανάκλαση και απήχηση της δυναμικής και του χαρακτήρα του ανθρώπου στο γίγνεσθαι της ζωής.Τόσο τα εθιμοτυπικά δρώμενα και όσο ιδιαιτέρως τα παραδοσιακά μουσικά όργανα αποτελούν μοναδικό θεμέλιο/παράγοντα και σημείο αναφοράς μιας διαρκούς συνεκτικής διαδικασίας των παραδοσιακών δεσμών και της ομαδικής και αρμονικής συνύπαρξης των μελών της ποντιακής κοινότητας.