Μη επεμβατική 24ωρη καταγραφή αορτικής πίεσης

Εισαγωγή – Σκοπός: Αρκετές μελέτες υποστηρίζουν την υπεροχή της αορτική πίεσης ιατρείου έναντι της βραχιόνιας ως προς την αξιολόγηση της - σχετιζόμενης με την αρτηριακή πίεση (ΑΠ) – καρδιαγγειακής βλάβης και την πρόγνωση μελλοντικών καρδιαγγειακών επεισοδίων. Η 24ωρη περιπατητική καταγραφή της αρτηριακής πίεσης (ΠΚΑΠ) θεωρείται ιδανική μέθοδος αξιολόγησης του προφίλ της αρτηριακής πίεσης. Πλέον είναι εφικτή η μη επεμβατική αξιολόγηση της 24ωρης αορτικής πίεσης και μιας πληθώρας άλλων βιοδεικτών αρτηριακής σκληρίας (ταχύτητα μετάδοσης σφυγμικού κύματος – ΤΜΣΚ) και ανακλωμένων κυμάτων πίεσης (δείκτης επαύξησης – ΔΕ) με μία ταλαντωσιμετρική συσκευή με χρήση βραχιόνιας περιχειρίδας (Mobil-O-Graph, IEM, Stolberg, Germany). Σκοπός της μελέτης μας ήταν: α) η διερεύνηση της επαναληψιμότητας της 24ωρης αορτικής πίεσης και των κεντρικών αιμοδυναμικών παραμέτρων που αξιολογεί η συσκευή Mobil-O-Graph, β) η διερεύνηση του κιρκάδιου προφίλ της αορτικής πίεσης και των λοιπών αιμοδυναμικών παραμέτρων καθώς και η αξιολόγηση των παραγόντων που επηρεάζουν την ενίσχυση της πίεσης παλμού (ΕΠΠ), γ) η αξιολόγηση της συσχέτισης (και πιθανής υπεροχής) της 24ωρης αορτικής πίεσης (έναντι τόσο της 24ωρης βραχιόνιας όσο και της βραχιόνιας και αορτικής πίεσης ιατρείου) με την υπερτροφία και τη διαστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας καθώς και την παρουσία υπερτροφίας του καρωτιδικού τοιχώματος, δ) η διερεύνηση της συσχέτισης της μεταβλητότητας της αορτικής πίεσης και της πιθανής υπεροχής της έναντι της μεταβλητότητας της βραχιόνιας πίεσης ως προς την αναγνώριση υπερτροφίας και διαστολικής δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας καθώς και παρουσίας υπερτροφίας του καρωτιδικού τοιχώματος.Μέθοδοι: Διαδοχικά άτομα που παραπέμφθηκαν στη μονάδα μας για αξιολόγηση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου υποβλήθηκαν σε καταγραφή της 24ωρης βραχιόνιας και αορτικής ΑΠ, καθώς και των λοιπών 24ωρων αιμοδυναμικών παραμέτρων με χρήση της συσκευής Mobil-O-Graph. Η βραχιόνιος και αορτική ΑΠ ιατρείου αξιολογήθηκαν με πιστοποιημένη ταλαντωσιμετρική συσκευή και εφαρμογή ανάλυσης σφυγμικού κύματος αντίστοιχα. Η υπερτροφία και η διαστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας καθώς και η υπερτροφία των κοινών καρωτίδων αξιολογήθηκαν με υπερηχογράφημα υψηλής ευκρίνειας. Για την ανάλυση επαναληψιμότητας επανατοποθετήθηκε η συσκευή σε 30 ασθενείς μετά από διάστημα 1-4 εβδομάδων.Αποτελέσματα: Ο δείκτης συμφωνίας μεταξύ 2 επαναλαμβανόμενων μετρήσεων intraclass correlation coefficient υπέδειξε πολύ καλή επαναληψιμότητα όλων των καταγραφόμενων παραμέτρων, ενώ τα γραφήματα Bland-Altman δεν ανέδειξαν την ύπαρξη κάποιου συστηματικού σφάλματος. Σε 497 διαδοχικά άτομα (ηλικία 54,1± 12,8 έτη, 56,7% άνδρες, 79,7% υπερτασικοί) αξιολογήθηκε το κιρκάδιο πρότυπο των περιφερικών και κεντρικών αρτηριακών αιμοδυναμικών παραμέτρων. Όλες οι παράμετροι παρουσίασαν κιρκάδια κατανομή. Συγκεκριμένα, πτώση κατά τη διάρκεια του ύπνου εμφάνισε η ΕΠΠ, η βραχιόνια και αορτική ΑΠ, η μέση ΑΠ και η ΤΜΣΚ, ενώ αντίθετα αυξημένες τιμές παρατηρήθηκαν για τη βραχιόνια και αορτική πίεση παλμού καθώς και το ΔΕ κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επιπλέον σημειώθηκε μια δυσανάλογα αυξημένη πτώση της βραχιόνιας σε σύγκριση με την αορτική ΑΠ κατά τη διάρκεια του ύπνου. Οι παράγοντες που σχετίστηκαν με τη νυκτερινή εμβύθιση της ΕΠΠ ήταν η ηλικία, το φύλο, το ύψος, η παρουσία υπέρτασης, η λήψη αντιυπερτασικής αγωγής και η νυκτερινή μεταβολή της ΤΜΣΚ, του ΔΕ, της μέσης ΑΠ και των σφύξεων. Η ανάλυση παλινδρόμησης που πραγματοποιήθηκε σε 229 άτομα (ηλικία: 54,3 ± 14,6 έτη, 56% άνδρες, 75% υπερτασικοί) έδειξε ότι η 24ωρη αορτική ΑΠ σχετίζεται στατιστικά πιο σημαντικά με την υπερτροφία και τη διαστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας σε σχέση με την 24ωρη βραχιόνια ΑΠ καθώς και την ΑΠ ιατρείου (βραχιόνιο και αορτική), ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο ή τη λήψη αντιυπερτασικής αγωγής. Η ανάλυση καμπύλης λειτουργικού χαρακτηριστικού δέκτη (Receiver Operator Characteristic-ROC) ανέδειξε στατιστικά υψηλότερη διακριτική ικανότητα της 24ωρης αορτικής ΑΠ ως προς την ανίχνευση υπερτροφίας και διαστολικής δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας σε σχέση με την 24ωρη βραχιόνια ΑΠ. Διαπιστώθηκε επίσης υψηλός βαθμός επικάλυψης της 24ωρης αορτικής συστολικής ΑΠ μεταξύ ατόμων στα οποία η 24ωρη βραχιόνια ΑΠ υποδήλωνε διαφορετικά στάδια αρτηριακής υπέρτασης. Η 24ωρη αορτική ΑΠ υπερτερεί της βραχίονας ως προς τη συσχέτιση με το πάχος του έσω-μέσου χιτώνα των καρωτίδων (IMT) σε 497 άτομα (ηλικία 54±13 έτη, 57% άνδρες, 80% υπερτασικοί). Από τα πολυπαραγοντικά μοντέλα (διορθωμένα για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες) ανεδείχθη υπεροχή της 24ωρης αορτικής ΑΠ τόσο ως προς τη συσχέτιση με το IMT όσο και με την παρουσία καρωτιδικής υπερτροφίας. Από την ανάλυση ROC ανεδείχθη αυξημένη διακριτική ικανότητα της 24ωρης αορτικής ΑΠ ως προς την ανίχνευση καρωτιδικής υπερτροφίας συγκριτικά με την 24ωρη βραχιόνιο ΑΠ. Σε πολυπαραγοντικά μοντέλα διορθωμένα για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες, μόνο η μεταβλητότητα της αορτικής πίεσης (και όχι η μεταβλητότητα της βραχιόνιας πίεσης) συσχετιζόταν με την υπερτροφία της αριστερής κοιλίας και φάνηκε να συσχετίζεται ισχυρά με τη διαστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας. Αντίστοιχα, μόνο η μεταβλητότητα της αορτικής πίεσης συσχετιζόταν με την παρουσία καρωτιδικής υπερτροφίας, ενώ παρείχε μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα στην αναγνώριση της τελευταίας συγκριτικά με τη μεταβλητότητα της βραχιόνιας πίεσης.Συμπεράσματα: H μη επεμβατική 24ωρη περιπατητική καταγραφή της αορτικής πίεσης και των αιμοδυναμικών παραμέτρων με τη συσκευή Mobil-O-Graph παρέχει επαναλήψιμες μετρήσεις. Διερευνήθηκαν πιθανοί παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί που οδηγούν στην εμβύθιση της ΕΠΠ κατά τη διάρκεια του ύπνου. Βρέθηκε ότι η 24ωρη αορτική πίεση, συγκριτικά με την 24ωρη βραχιόνια ΑΠ, βελτιώνει την εξατομικευμένη αξιολόγηση της - σχετιζόμενης με την ΑΠ - καρδιαγγειακής βλάβης και συγκεκριμένα της υπερτροφίας και διαστολικής δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας καθώς και της παρουσίας καρωτιδικής υπερτροφίας. Τέλος, φάνηκε πως η μεταβλητότητα της αορτικής πίεσης υπερέχει της μεταβλητότητας της βραχιόνιας πίεσης ως προς την αναγνώριση υπερτροφίας και διαστολικής δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας, καθώς και της υπερτροφίας των καρωτίδων.