Μελέτη πρωτεϊνών επαγουσών την κυτταρική επιβίωση σε μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα

Σκοπός της μελέτης είναι ο εντοπισμός παραγόντων που βοηθούν στην επιβίωση των νεοπλασματικών κυττάρων στα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα παρά το γεγονός, ότι αυτά παρουσιάζουν αυξημένο ρυθμό απόπτωσης. Η επιβίωση οδηγεί στην παραμονή του κλώνου και σταδιακά στην συσσώρευση αωρότερων μορφών και στην εξέλιξη της νόσου σε οξεία λευχαιμία. Εισαγωγή: Τα MDS είναι ετερογενής κατηγορία νοσημάτων που χαρακτηρίζονται από μη αποδοτική αιμοποίηση και συχνή εξέλιξη σε οξεία λευχαιμία. Στα αρχικά στάδια της νόσου ο νεοπλασματικός κλώνος δεν παρουσιάζει πλεονέκτημα επιβίωσης σε σχέση με τα φυσιολογικά κύτταρα και η επικράτησή του οφείλεται σε ανοσολογική βλάβη του φυσιολογικού αιμοποιητικού ιστού. Κατά την εξέλιξη της νόσου συσσωρεύονται μεταλλάξεις που προσδίδουν πλεονέκτημα επιβίωσης και αναστολή της ωρίμανσης. Η survivin είναι μία πρωτεḯνη που ανήκει στην οικογένεια των ανασταλτών της απόπτωσης (IAP proteins) και εμπλέκεται στην επαγωγή του πολλαπλασιασμού των κυττάρων. Η πρωτεḯνη αυτή εκφράζεται φυσιολογικά σε εμβρυικούς ιστούς και παθολογικά σε αρκετά νεοπλάσματα σχετιζόμενη με δυσμενή πρόγνωση. Υλικό και μέθοδοι: Περιλήφθηκαν 142 ασθενείς (87 άνδρες και 55 γυναίκες) με διάμεση ηλικία 72 έτη καθώς και 53 υγιείς μάρτυρες (22 άνδρες και 35 γυναίκες) με διάμεση ηλικία 74 ετών. Μελετήθηκε η έκφραση της survivin σε CD34+ κύτταρα του μυελού των οστών με real-time pcr. Έλεγχος μεταλλάξεων στο cDNA της surviving έγινε με ανάλυση νουκλεοτιδικής αλληλουχίας κατά Sanger. Επίσης μελετήθηκαν τα επίπεδα της survivin σε εκχυλίσματα CD34+ κυττάρων από καλλιέργειες μυελού των οστών. Παράλληλα μελετήθηκε η έκφραση γονιδίων, που εμπλέκονται στην οδό της απόπτωσης και στην οδό NF-kB σε μικροσυστοιχίες cDNA με real-time pcr. Χρησιμοποιήθηκαν εμπορικά κατασκευασμένες μικροπλάκες pcr μικροσυστοιχιών cDNA Taqman®. Αποτελέσματα: Διαπιστώθηκε, ότι τα επίπεδα survivin στα εκλυλίσματα καλλιεργειών κυττάρων από ασθενείς με MDS υψηλού/ενδιάμεσου-2 κινδύνου η μέση τιμή ήταν 536,37±159,208 pg/ml ενώ στα χαμηλού/ενδιαμέσου-1 κινδύνου ήταν 177,59±58,87 pg/ml. Στην ομάδα των μαρτύρων survivin δεν ήταν ανιχνεύσιμη σε κανένα περιστατικό. Τα επίπεδα survivin στην ομάδα ασθενών υψηλού/διαμέσου-2 κινδύνου ήταν στατιστικά σημαντικά υψηλότερα από τα αντίστοιχα επίπεδα στους ασθενείς χαμηλού/διαμέσου-1 κινδύνου (p<0.001). Η έκφραση survivin (αριθμός μεταγράφων) ήταν υψηλότερη στα MDS υψηλού/διαμέσου-2 κινδύνου από ότι στα χαμηλού/διαμέσου-1 κινδύνου(p<0.001). Επίσης η έκφραση μεταξύ MDSχαμηλού/διαμέσου-1 κινδύνου ήταν σημαντικά υψηλότερη από ότι στα φυσιολογικά άτομα (p<0.001). Δεν διαπιστώθηκαν μεταλλάξεις στο γονίδιο της survivin με direct sequencing. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην έκφραση των διαφόρων γονιδίων της κυτταρικής οδού του NFkB(μικροσυστοιχίες cDNA) μεταξύ των διαφόρων ομάδων ασθενών και των φυσιολογικών μαρτύρων (p=0.2).Τα γονίδια AIFM1, AKT1, APAF1, ATM,BAD, BBC3, BID, CASP3, CASP7, CASP8, CASP9, CYCS, DAPK3, DAXX,DFFA, DFFB, P53AIP1, που προάγουν την απόπτωση βρέθηκαν να υπερεκφράζονται στα χαμηλού/διαμέσου-1 κινδύνου και να υποεκφράζονται στα υψηλού/διαμέσου-2 κινδύνου σύνδρομα σε σχέση με τους φυσιολογικούς μάρτυρες(p<0.001). Συμπεράσματα: H survivin υπερεκφράζεται στα MDS κύτταρα παρά το γεγονός, ότι αυτά παρουσιάζουν αυξημένο ρυθμό απόπτωσης. Δεδομένης της αναστολής της απόπτωσης και της προαγωγής από την πρωτεΐνη survivin του κυτταρικού πολλαπλασιασμού πιθανολογείται, ότι άλλοι παράγοντες επιδρούν και ρυθμίζουν την ισορροπία υπέρ η κατά της επιβίωσης των κυττάρων στα διάφορα στάδια εξέλιξης της νόσου.