Ο ρόλος της οπτικής συνεκτικής τομογραφίας στην ανίχνευση της ευάλωτης αθηρωματικής πλάκας

Σκοπός: Οι αθηρωματικές πλάκες των στεφανιαίων αγγείων που προκαλούν οξέα στεφανιαία σύνδρομα, είναι συχνά μη στενωτικές και δεν προκαλούν συμπτώματα. Αυτές οι ευάλωτες πλάκες χαρακτηρίζονται από λεπτή ινώδη κάψα που περιβάλλει ένα μεγάλο νεκρωτικό λιπιδικό πυρήνα και επεκτατική αναδιαμόρφωση [(μη-στενωτικά ινωδοαθηρωματα με λεπτή ινώδη κάψα (TCFA)] και συνηθέστερα δεν απεικονίζονται με την στεφανιογραφία. Ο συνδυασμός της μελέτης λειτουργικών χαρακτηριστικών των αθηρωματικών πλακών [Ενδοθηλιακής Διατμητικής Τάσης (ΕΔΤ)] με ανατομικά και απεικονιστικά ευρήματα (ινώδης κάψα, λιπώδης πυρήνας) τα οποία μπορούν να εκτιμηθούν με μεγάλη ακρίβεια με τη χρήση ενδοστεφανιαίας οπτικής συνεκτικής τομογραφίας (OCT) μπορεί να συμβάλλει στην πρώιμη ανίχνευση των ευάλωτων αθηρωματικών πλακών.Μέθοδοι και αποτελέσματα: Μελετήθηκαν 35 στεφανιαίες αρτηρίες από 30 ασθενείς οι οποίοι και υποβλήθηκαν σε κλινικά ενδεδειγμένο καρδιακό καθετηριασμό και μελέτη με OCT. Σε συγκεκριμένο αριθμό ασθενών αυτών των ασθενών (ν=10) και αρτηριών (ν=10) πραγματοποιήθηκε και κλινικά ενδεδειγμένη μελέτη με IVUS. Αναπτύχθηκε μεθοδολογία τρισδιάστατης ανακατασκευής των στεφανιαίων αρτηριών με τη χρήση OCT και διεπίπεδης στεφανιογραφίας (3D OCT) και η ακρίβειά της επικυρώθηκε έναντι της μεθόδου εκλογής 3D IVUS. Κάθε μια από τις στεφανιαίες αρτηρίες ανακατασκευάστηκε τρισδιάστατα στο χώρο, μελετήθηκε η μορφολογία τους και προσομοιώθηκε η αιματική ροή εντός αυτών προς υπολογισμό της ΕΔΤ. Αναπτύχθηκε το shear stress score, ένα μέτρο εκτίμησης της βαρύτητας και της έκτασης της χαμηλής ΕΔΤ σε τμήματα κάθε στεφανιαίας αρτηρίας με παρουσία αθηροσκλήρωσης. Η χαμηλή ΕΔΤ παρουσιάζει συσχέτιση με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου-ευάλωτων πλακών. Τα μη-στενωτικά ινωδοαθηρωματα με λεπτή ινώδη κάψα παρατηρούνται κυρίως σε περιοχές με χαμηλή ΕΔΤ ενώ τα μη-στενωτικά ινωδοαθηρωματα με παχύτερη ινώδη κάψα κυρίως σε με μέτρια ΕΔΤ. Το shear stress score παρουσιάζει θετική συσχέτιση με τον αριθμό των TCFA σε κάθε δεδομένη αρτηρία.Συμπεράσματα:. H τοπική χαμηλή ΕΔΤ, το υψηλό shear stress score (που αντανακλά την έκταση του ενδοθηλίου όπου διαπιστώνεται χαμηλή ΕΔΤ), η επεκτατική αναδιαμόρφωση του αρτηριακού αυλού, το πάχος της ινώδους κάψας και ο όγκος του λιπιδικού πυρήνα είναι ευρήματα που μπορούν να μετρηθούν αξιόπιστα. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν αντικειμενικούς δείκτες για την εκτίμηση της βαρύτητας της στεφανιαίας νόσου και του ενδεχόμενου καρδιαγγειακού κινδύνου, καθώς συνδέονται με τον σχηματισμό και την εξέλιξη ευάλωτων αθηρωματικών πλακών.