Η αύξηση του μεγέθους του λεμφαδενικού ιστού του φάρυγγα σε παιδιά με αποφρακτική άπνοια στον ύπνο είναι αποτέλεσμα αυξημένης δραστηριότητας των κυστεϊνυλικών λευκοτριενίων

Εισαγωγή: Η σοβαρότερη μορφή αποφρακτικής διαταραχής της αναπνοής στον ύπνο κατά την παιδική ηλικία είναι το σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο (ΣΑΑΥ). Κύρια αιτία του ΣΑΑΥ στα παιδιά είναι η υπερτροφία των παρίσθμιων αμυγδαλών και οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις, με τον υποκείμενο παθογενετικό μηχανισμό να μην έχει διαλευκανθεί μέχρι σήμερα. Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η διερεύνηση των μεταβολών του μεγέθους των αμυγδαλών με την ηλικία, με έμφαση στη διερεύνηση του ρόλου των κυστεϊνυλικών λευκοτριενίων στην υπερτροφία του αμυγδαλικού ιστού. Σκοποί: Στο πρώτο μέρος της διατριβής αξιολογήθηκε το μέγεθος των αμυγδαλών σε παιδιά, μικρής και μεγαλύτερης ηλικίας, φυσιολογικού βάρους και παχύσαρκα, με και χωρίς ροχαλητό. Στο δεύτερο μέρος, προσδιορίσθηκε η έκφραση των υποδοχέων κυστεϊνυλικών λευκοτριενίων (CysLT1, CysLT2) σε λεμφοκυτταρικούς υποπληθυσμούς παιδιών με ΣΑΑΥ και έγινε σύγκριση με αντίστοιχους υποπληθυσμούς παιδιών με υποτροπιάζουσες αμυγδαλίτιδες (ΥΑ). Ασθενείς: Στις δυο επιμέρους εργασίες που απαρτίζουν τη διατριβή αυτή, συμπεριελήφθησαν παιδιά που προσήλθαν στα εξωτερικά ιατρεία και στο παιδοπνευμονολογικό ιατρείο του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία». Στην πρώτη μελέτη έλαβαν μέρος 362 παιδιά, και στην δεύτερη 10 παιδιά που είχαν διαγνωσθεί με ΣΑΑΥ και 10 υγιείς μάρτυρες. Μέθοδοι: Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε κλινική εξέταση, καθορίστηκε το μέγεθος των παρίσθμιων αμυγδαλών, και συλλέχθηκαν πληροφορίες σχετικές με τα συμπτώματα των αποφρακτικών διαταραχών της αναπνοής κατά τον ύπνο. Στο πρώτο μέρος της διατριβής η διάγνωση της ΑΔΑΥ έγινε με βάση την παρουσία ροχαλητού ≥1 νύχτα/εβδομάδα και η παχυσαρκία καθορίστηκε βάσει του ΔΜΣ z-score (≥ 1,645). Η ηλικία αναλύθηκε ως ποιοτική μεταβλητή (≤ 7 ετών έναντι > 7 ετών). Στο δεύτερο μέρος μελετήθηκε αμυγδαλικός ιστός παιδιών με ΣΑΑΥ ή ΥΑ με RT-PCR, κυτταρομετρία ροής (ΚΡ) και ανοσοφθορισμό, προκειμένου να προσδιοριστεί η έκφραση των CysLT1 και CysLT2. Αποτελέσματα: Τα μικρότερης και μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά που έπασχαν από ΑΔΑΥ είχαν παρόμοιο μέγεθος αμυγδαλών. Αντιθέτως, τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας χωρίς ροχαλητό φάνηκε να έχουν μικρότερες αμυγδαλές συγκριτικά με τα μικρότερης ηλικίας παιδιά χωρίς ροχαλητό, ένδειξη ότι η διόγκωση των αμυγδαλών στα παιδιά με ροχαλητό ξεκινά στα πρώιμα στάδια της παιδικής ηλικίας. Η ΑΔΑΥ-όχι όμως η ηλικία ή η παχυσαρκία-βρέθηκε να σχετίζεται σημαντικά με το μέγεθος των αμυγδαλών (P=0,001). Δεν διαπιστώθηκαν αλληλεπιδράσεις μεταξύ της ΑΔΑΥ και της ηλικίας ή της παχυσαρκίας αναφορικά με το μέγεθος των αμυγδαλών (P=0,157 και P=0,978, αντίστοιχα). Νεαρά άτομα χωρίς ΑΔΑΥ είχαν μεγαλύτερες αμυγδαλές συγκριτικά με τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα χωρίς ΑΔΑΥ (P=0,017), ενώ η ηλικία δε φάνηκε να επηρεάζει το μέγεθος των αμυγδαλών στα παιδιά με ΑΔΑΥ (P=0,78). Στους συμμετέχοντες με ΣΑΑΥ, η αναλογία CysLT1 των μικρού μεγέθους CD19+ B-λεμφοκυττάρων ήταν παρόμοια με την αναλογία των CysLT1 CD3+ T-λεμφοκυττάρων (κυτταρομετρία ροής: 36,5 [16,5-55,4] έναντι 14 [2,8-22,1]) (p>0,05) και σημαντικά μεγαλύτερη από την αναλογία των CysLT1 μεσαίου/μεγάλου μεγέθους CD19+ B-λεμφοκυττάρων (6,6 [1,5-14,4]) (p<0,01). Παρόμοια ήταν και τα αποτελέσματα και για τα CysLT2. Ανοσοδραστικότητα για τα CysLT1 και CysLT2 ανιχνεύθηκε μέσω ανοσοφθορισμού, στις ζώνες του μανδύα της αμυγδαλής (μικρά B-λεμφοκύτταρα) και στις εξωλεμφοζιδιακές περιοχές (T-λεμφοκύτταρα). Συγκρινόμενα με τα παιδιά με ΥΑ, τα παιδιά με ΣΑΑΥ παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερη έκφραση των CysLT1 στα μικρού μεγέθους CD19+ B-λεμφοκύτταρα (ΚΡ) και στα CD3+ T-λεμφοκύτταρα (RT-PCR και ΚΡ) (p<0,05). Συμπέρασμα: Η αυξημένη έκφραση των υποδοχέων των κυστεϊνυλικών λευκοτριενίων η οποία διαπιστώθηκε σε παιδιά με ΣΑΑΥ, συγκριτικά με τους υγιείς μάρτυρες καθώς και η ανίχνευση της πρώιμης υπερτροφίας των αμυγδαλών στα παιδιά με ροχαλητό, οδηγεί στη διαπίστωση ότι οι ανταγωνιστές των κυστεϊνυλικών λευκοτριενίων μπορούν να συμβάλλουν στη θεραπευτική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων των αποφρακτικών διαταραχών της αναπνοής κατά την πρώιμη παιδική ηλικία.