Η προσαρμογή της γνωσιακής θεραπείας σχημάτων σε ελληνικό πληθυσμό

Εισαγωγή: Η Θεραπεία Σχημάτων είναι ένα αποτελεσματικό μοντέλο ψυχοθεραπείας για ασθενείς με Οριακή ή άλλες Διαταραχές Προσωπικότητας. Ερευνητικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η μελέτη της σε χρόνιες διαταραχές του Άξονα Ι με συννόσηση με Διαταραχές Προσωπικότητας, όπως η Χρόνια Κατάθλιψη.Στόχος της παρούσας Διατριβής ήταν η προσαρμογή της Θεραπείας Σχημάτων στον Ελληνικό πληθυσμό και η πιλοτική εφαρμογή σε ασθενείς με Χρόνια Κατάθλιψη. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 3 φάσεις:Φάση Ι: Μετάφραση βασικών εργαλείων και στάθμιση του Ερωτηματολογίου Σχημάτων τουYoung.Μέθοδος-Αποτελέσματα: Το ερωτηματολόγιο χορηγήθηκε σε δείγμα 1236 φοιτητών και 124 ασθενών. Η Επιβεβαιωτική Παραγοντική Ανάλυση υποστήριξε την προτεινόμενη δομή 18 παραγόντων. Το ερωτηματολόγιο ανέδειξε καλή αξιοπιστία και εγκυρότητα.Φάση ΙΙ: Οργάνωση του πρώτου εκπαιδευτικού προγράμματος στη Θεραπεία Σχημάτων στην Ελλάδα.Μέθοδος: Ορίστηκαν οι προϋποθέσεις παρακολούθησης και το περιεχόμενο του προγράμματος ακολουθώντας τα κριτήρια της International Society of Schema Therapy(ISST). Η διάρκεια ήταν 16 μήνες και συμμετείχαν πέντε εκπαιδευόμενοι. Εκπαιδευτής-Επόπτης ήταν ο συγγραφέας της Διατριβής, πιστοποιημένος από την ISST.Αποτελέσματα: Το πρόγραμμα εγκρίθηκε από την ISST. Τέσσερις εκπαιδευόμενοι αξιολογήθηκαν ως επιτυχόντες και πιστοποιήθηκαν από την ISST. Ένας δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη βαθμολογία.Φάση ΙΙΙ: Πραγματοποίηση πιλοτικής κλινικής μελέτης εφαρμογής της Θεραπείας Σχημάτων σε ασθενείς με Χρόνια Κατάθλιψη.Μέθοδος: Συμμετείχαν 12 ασθενείς με Χρόνια Κατάθλιψη. Το πρωτόκολλο περιελάμβανε 60 συνεδρίες σε 20 μήνες. Χρησιμοποιήθηκε σχεδιασμός μεμονωμένων περιπτώσεων σε τρεις φάσεις A-B-C και επανεκτίμηση 6 μήνες μετά το τέλος. Η φάση (Α),ήταν βασική περίοδος αναφοράς 8 εβδομάδων. Η φάση (Β), ήταν εισαγωγική περίοδος 12-16 εβδομάδων. Η φάση (C), ήταν η κυρίως θεραπεία μέχρι την 60η συνεδρία. Βασικός δείκτης αποτελεσματικότητας ήταν η Hamilton Rating Scale for Depression-24 items (HRSD).Μετρήθηκε τρεις φορές στη φάση Α, στο τέλος της φάσης Β και έπειτα κάθε 12 εβδομάδες μέχρι το τέλος.Αποτελέσματα: 7 ασθενείς παρουσίασαν ύφεση ή ικανοποιητική απάντηση. 1 ασθενής διέκοψε πρόωρα. Η τιμή της HRSD μειώθηκε από 21,07 (βασική περίοδο αναφοράς), σε 9,40 (τέλος θεραπείας) και 10,75 (επαναξιολόγηση). Τα μεγέθη επίδρασης ήταν υψηλά και διατηρήθηκαν στην επαναξιολόγηση.Συμπεράσματα-Προοπτικές:1. Τα εργαλεία της Θεραπείας Σχημάτων είναι διαθέσιμα σε Ελληνική μετάφραση και το Ερωτηματολόγιο Σχημάτων του Young σταθμίστηκε επιτυχώς.2. Το πρώτο πρόγραμμα εκπαίδευσης Θεραπείας Σχημάτων στην Ελλάδα εγκρίθηκε από τηνISST και πιστοποιήθηκαν οι πρώτοι θεραπευτές.3. Πραγματοποιήθηκε η πρώτη στη διεθνή βιβλιογραφία, πιλοτική μελέτη Θεραπείας Σχημάτων σε ασθενείς με Χρόνια Κατάθλιψη, τα αποτελέσματά της οποίας υποστηρίζουν την εφαρμογή της.4. Η έρευνα αποτέλεσε βάση για την έναρξη τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης κλινικής μελέτης,της Ομαδικής Θεραπείας Σχημάτων σε ασθενείς με Χρόνια Κατάθλιψη στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο. Επίσης οδήγησε σε πρόσκληση συμμετοχής του κέντρου μας σε Διεθνή Πολυκεντρική Μελέτη εφαρμογής Ομαδικής Θεραπείας Σχημάτων σε ασθενείς με Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας.5. Θεμελιώθηκε μία μεθοδολογία έρευνας στην ψυχοθεραπεία, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μελέτες σε Δομές Ψυχικής Υγείας στην Ελλάδα.