Τα παράπονα υποκειμενικής υγείας των Ελλήνων εφήβων μαθητών και διερεύνηση των σχετιζόμενων με αυτά παραγόντων

Τα Παράπονα Υποκειμενικής Υγείας (ΠΥΥ) αναφέρονται σε κοινά συμπτώματα σωματικής ή/καιψυχολογικής φύσης για τα οποία δεν υπάρχει ακριβής ή επαρκής αιτιολογία και διάγνωση.Βασικός στόχος της παρούσας διατριβής ήταν η διερεύνηση των παραγόντων από το ατομικό,οικογενειακό και κοινωνικό πλαίσιο λειτουργίας του εφήβου ως προς τις σχέσεις τους με ταΠΥΥ. Επιμέρους στόχο αποτέλεσε η εκτίμηση των ψυχομετρικών ιδιοτήτων της ελληνικήςέκδοσης της κλίμακας HBSC-SCL που χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση των ΠΥΥ.Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος KIDSCREEN και αφορούσε στησυμπλήρωση ερωτηματολογίων αυτοαναφοράς από ένα τυχαίο, πολυπληθές δείγμα μαθητώνηλικίας 12-18 ετών και των γονιών τους από όλη την Ελλάδα. Επιστράφησαν συνολικά 1194 ερωτηματολόγια. Διμεταβλητές αναλύσεις και μοντέλα πολλαπλής γραμμικής και λογιστικήςπαλινδρόμησης χρησιμοποιήθηκαν για την διερεύνηση των σχέσεων των ΠΥΥ των εφήβων μεέναν αριθμό κοινωνικοδημογραφικών, ατομικών, οικογενειακών και κοινωνικών παραγόντων. Οψυχομετρικός έλεγχος της κλίμακας μέτρησης των ΠΥΥ συμπεριέλαβε την επιβεβαιωτικήπαραγοντική ανάλυση για τον έλεγχο της εγκυρότητας εννοιολογικής κατασκευής, τηναξιοπιστία εσωτερικής συνοχής μέσω υπολογισμού του συντελεστή Cronbach α, τις επιδράσειςτου φύλου και της ηλικίας και την συντρέχουσα και διακριτική της εγκυρότητα μέσω διερεύνησηςτων σχέσεων της κλίμακας με το ερωτηματολόγιο για την ΠΖσΥ KIDSCREEN-52 για τη μενπρώτη και με εργαλεία εκτίμησης της ύπαρξης χρόνιας ασθένειας και υπερβολικού βάρους γιατην δεύτερη.Ο ψυχομετρικός έλεγχος της ελληνική εκδοχής της κλίμακας HBSC-SCL έδειξε την ύπαρξη δύουποκείμενων, σημαντικά αλληλοσυσχετιζόμενων διαστάσεων (σωματική – ψυχολογική). Ηκλίμακα εμφάνισε ικανοποιητικές ψυχομετρικές ιδιότητες σε όλες τις υπό εξέταση παραμέτρους,εκτός της διακριτικής εγκυρότητας, εύρημα που χρήζει επιβεβαίωσης μέσω της χρήσης μηαυτοαναφορικών δεδομένων. Αναφορικά με τις σχέσεις των ΠΥΥ με αριθμόκοινωνικοδημογραφικών, ατομικών, οικογενειακών και κοινωνικών παραγόντων, οι ισχυρότερεςσχέσεις σημειώθηκαν για το φύλο, την ηλικία, την οικογενειακή οικονομική ευημερία, τηνυποκειμενική αντίληψη του εφήβου για την ποιότητα των διαθέσιμων οικονομικών του πόρων,την Ποιότητα Ζωής που σχετίζεται με την Υγεία, τις συναισθηματικές/συμπεριφορικές δυσκολίες,το κάπνισμα και την περιστασιακά υπερβολική χρήση αλκοόλ, την υποκειμενικά αντιληπτήψυχική κατάσταση του γονέα, τις σχέσεις γονέα-εφήβου, την ανησυχία του γονέα αναφορικά μετα συμπτώματα του εφήβου, καθώς και την υποκειμενικά αντιληπτή ευεξία και λειτουργικότητατου εφήβου στο πλαίσιο της οικογένειας, του σχολείου και των ομηλίκων.Η παρούσα διατριβή προσέφερε ενθαρρυντικά αποτελέσματα για τη συνέχιση της χρήσης τηςκλίμακας HBSC-SCL ως ένα εύχρηστο εργαλείο διαλογής ψυχικής υγείας για μελέτες μεγάληςκλίμακας. Βασικό συμπέρασμα συνιστά η αναγκαιότητα διεπιστημονικής προσέγγισης τηςψυχοσωματικής υγείας και προσαρμογής κατά την εφηβική περίοδο, καθώς τααυτοαναφερόμενα ΠΥΥ εμφάνισαν σημαντικές συσχετίσεις με παράγοντες που αφορούν τόσοστον ίδιο τον έφηβο όσο και στο κοινωνικό του πλαίσιο. Η αναγνώριση και διευκρίνηση τηςπολυπλοκότητας της εφηβικής ψυχοσωματικής υγείας–ασθένειας θα μπορούσε να εμπλουτίσειτον σχεδιασμό ηλικιακά κατάλληλων, κοινοτικών και κλινικών παρεμβάσεων για την προαγωγήτης ψυχοσωματικής υγείας και προσαρμογής του εφήβου.