Μελέτη της μεθυλίωσης του υποκινητού του γονιδίου του p16INK4A στο σποραδικό μελάνωμα

Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν ο προσδιορισμός της συχνότητας και της σημασίας της απενεργοποίησης του γονιδίου p16INK4A στην ανάπτυξη σποραδικού μελανώματος στον ελληνικό πληθυσμό. Λήφθηκαν 100 δειγματα περιφερικού αίματος και 72 δείγματα βιοπτικού υλικού από ασθενείς με πιθανό σποραδικό μελάνωμα που επισκέφθηκαν το νοσοκομείο ¨Ανδρέας Συγγρός¨ απ’το 2010 ως το 2013. Πραγματοποιήθηκε ανίχνευση της μεθυλίωσης του υποκινητή του γονιδίου p16INK4A. Το DNA απομονώθηκε από λεμφοκύτταρα περιφερικού αίματος και από βιοπτικό υλικό. Επωάστηκε με δισουλφιδικό νάτριο και πραγματοποιήθηκε PCR με μεθυλιωμένους και μη μεθυλιωμένους εκκινητές. Ακολούθησε ηλεκτροφόρηση του DNA σε πήκτωμα αγαρόζης και αλληλούχιση των προϊόντων της PCR. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε ανοσοϊστοχημική διερεύνηση της πρωτεϊνικής έκφρασης του p16INK4A και του δείκτη πολλαπλασιασμού Ki-67 και η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων. Από τα 72 δείγματα ιστού τα 58 ήταν μελανώματα και 14 κοινοί μελαγχρωματικοί ή δυσπλαστικοί σπίλοι. Μελετήθηκαν κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά. Στα 100 δείγματα περιφερικού αίματος ανιχνεύθηκαν 4 μεθυλιώσεις ενώ στα 58 δείγματα περιφερικού ιστού ανιχνεύθηκαν 15 μεθυλιώσεις (25,86%). Από τη μελέτη των κλινικοπαθολογικών χαρακτηριστικών παρατηρήθηκε συσχέτιση της μεθυλίωσης του υποκινητή του p16INK4A με τα μελανώματα που βρίσκονται σε κάθετη φάση ανάπτυξης, εκείνα που παρουσιάζουν διήθηση της επιδερμίδας, αυξημένο πάχος όγκου και αυξημένο επίπεδο διήθησης κατά Clark. Η πρωτεϊνική έκφραση του p16INK4A ήταν θετική σε 40 από τα 54 δείγματα. Διαπιστώθηκε οριακή συσχέτιση μεταξύ της θετικής έκφρασης του p16INK4A και της παρουσίας λεμφοκυτταρικής διήθησης. Η μελέτη του δείκτη πολλαπλασιασμού Ki-67 πραγματοποιήθηκε σε 40 από τα 58 δείγματα. Οι τιμές του κυμάνθηκαν από 0 ως 40% με μέση τιμή το 7%. Επιπλέον παρατηρήθηκε συσχέτιση των υψηλών επιπέδων Ki-67 με τη μεθυλίωση του υποκινητή του p16INK4A.Συμπερασματικά παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντικό ποσοστό μεθυλίωσης του υποκινητή του p16INK4A σε δείγματα σποραδικού μελανώματος στον Ελληνικό πληθυσμό. Η απενεργοποίηση του p16 φαίνεται να σχετίζεται με αυξημένο κυτταρικό πολλαπλασιασμό και συνεπώς με απώλεια ελέγχου του κυτταρικού κύκλου, με περισσότερο επιθετικούς όγκους και με προχωρημένη νόσο όπως επιβεβαιώνεται και από τις συσχετίσεις με τα κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά. Το p16INK4A λοιπόν φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του μελανώματος, πιθανώς μέσω απορρύθμισης του κυτταρικού κύκλου.